گیلان امروز- گوجه‌فرنگی که امروزه در پیتزا، پاستا، سالاد و بسیاری از غذاها استفاده می‌شود، در آشپزی به سبک ایتالیایی و مدیترانه‌ای هم رایج است. اما زمانی که برای نخستین بار در قرن شانزدهم به اروپا رسید، ترس و وحشت آفرید. گوجه‌فرنگی نشات‌گرفته از آندِ آمریکای جنوبی است، جایی که ابتدا به عنوان یک گیاه وحشی کوچک رشد می‌کرد. آن زمان، گوجه‌فرنگی کوچک بود، درست مثل گوجه‌فرنگی‌های گیلاسی که امروز می‌شناسیم و دوستشان داریم؛ رنگ آن مایل به زرد بود و طعم آن زیاد شیرین نبود.

مورخان مطمئن نیستند گوجه‌فرنگی چه زمانی به اروپا رسید. کشورگشایانِ اسپانیایی پس از غارتِ آمریکای جنوبی، با وسواس زیاد، میزان طلا و نقره‌ای را که به شهر سِویل می‌رسید ثبت کردند، اما در نوشته‌های آن‌ها هیچ اشاره‌ای به بذر‌های گوجه‌فرنگی نشده است. ظاهرا گوجه‌فرنگی حول و حوشِ دوران هرنان کورتس به اروپا رسید. نام گوجه‌فرنگی (tomato) برگرفته از زبان آزتک‌ها و به معنای میوه‌ی گِرد است.

ترس اروپایی‌ها از ورود گوجه فرنگی یا سیب‌ سمی به کشورشان

وقتی گوجه‌فرنگی برای نخستین بار به اروپا رسید، یک گیاه زینتیِ عجیب و غریب به نظر می‌آمد. همچنین به واسطه‌ی پی‌یِترو آندرآ ماتیولی؛ گیاه‌شناسِ ایتالیایی که در نخستین مدرکِ مکتوب از گوجه‌فرنگی در سال ۱۵۴۴، برچسب «سیب طلایی» را به آن زد، با شابیزک (deadly nightshade) ارتباط داشته است. از آنجایی که شابیزک خاصیت بسیار سمی و کشنده دارد، این موضوع سبب ایجاد تداعی معانی زیادی برای گوجه‌فرنگی به عنوان یک محصول خطرناک شد که تا چندین دهه ادامه داشت.

تنها در دهه‌ی ۱۶۰۰ بود که اروپاییان شروع به خوردن گوجه‌فرنگی کردند. آنجا اندلس اسپانیا بود؛ جاییکه گوجه را به سبک آشپزی آزتکی، به همراه روغن و فلفل قرمز می‌پختند. اما ایتالیایی‌ها تحت تاثیر قرار نگرفتند. به نقل از ویلیام الکساندر در گزیده‌ای با عنوان مناسبِ «ناسالم، بودار و عجیب: چرا ایتالیایی‌ها قرن‌ها از گوجه‌فرنگی دوری کردند؟»، از آنجا که آن‌ها نمی‌دانستند باید کدام قسمت گوجه‌فرنگی را بخورند، این گیاه مدتها در ایتالیا محبوبیت نیافت و مصرف نشد.

در دهه‌ی ۱۷۰۰ بود که گوجه‌فرنگی به عنوان یک میوه‌ی سمی بر سر زبانها افتاد، تا حدی که ملقب به سیب سمی شد. اروپاییان ثروتمند عادت داشتند در ظروف مفرغی با غلظت بالایی از سُرب غذا بخورند. از آنجا که اسیدیته‌ی گوجه‌فرنگی بسیار بالا است، وقتی در این ظروف خاص قرار گیرد، سرب ظرف را آزاد می‌کند و منجر به مرگ ناشی از مسمومیت سرب می‌شود. گوجه برای نخستین بار در ایتالیا در قالب نخستین دستورالعمل سس گوجه مصرف شد. به نقل از کتاب How We Fell in Love with Italian Food، گوجه برای فقرا ایده‌آل بود، چون نگهداری و ذخیره آن آسان بود. اواسط قرن هیجدهم بود که مصرف گوجه‌فرنگی به صورت گسترده در آشپزی باب شد و در قرن نوزدهم و قبل از فتح تمام دنیا، به پاستا و حتی گازپاچوی اسپانیایی اضافه می‌شد.