تغییر دلپذیر با ویلموتس
بخش ورزش- پنج شنبه شب تیم ملی فوتبال ایران در یک بازی دوستانه موفق شد با نتیجه 5 بر صفر تیم ملی سوریه را شکست بدهد. این بازی در ظاهر یک بازی تدارکاتی ساده بیشتر نبود اما حقیقت این است که این بازی نقطه آغاز یک فصل جدید برای تیم ملی است. فصلی که در آن دیگر خبری از کارلوس کیروش نیست. بعد از ۸سال، دوران حضور این مربی پرتغالی روی نیمکت تیم ملی تمام شد و حالا یک مربی دیگر به جای او روی نیمکت مینشیند. مارک ویلموتس بلژیکی در اولین تجربه حضورش روی نیمکت ملی نتیجه خوبی گرفت. هر چند سوریه چند بازیکن غایب داشت اما تیم ملی ایران هم با تمام قوا به مصاف حریفش نرفته بود. با این وجود تیم ملی ۵ گل به سوریه زد و سنگینترین شکست تاریخ سوریه از ایران را در تاریخ رقابتهای دو تیم ثبت کرد. صرفنظر از این که نتیجه این بازی نمیتواند و نباید معیار قضاوت ما درباره «عصر جدید تیم ملی با ویلموتس» باشد اما از همین یک بازی هم میشود به نتایج و برداشتهای اولیه رسید. این که تیم ملی با ولموتس قرار است تیم متفاوتی نسبت به کیروش باشد یا با همان اندیشه و فلسفه کیروش ادامه خواهد داد. سلیقه مربی جدید تیم ملی در انتخاب بازیکن چطور است؟ آیا شاهد تغییرات گسترده در کادر بازیکنان تیم خواهیم بود؟ برای او نسبت اهمیت «نتیجه و زیبایی بازی تیم ملی» چقدر است و کدام در اولویت قرار دارد؟ بدیهی است که با همین یک بازی نمیشود پاسخ قطعی برای سوالاتی از این دست پیدا کرد. حتی بازی تدارکاتی بعدی تیم ملی که آخر هفته در سئول و مقابل تیم ملی کره جنوبی برگزار میشود هم معیار مناسبی نخواهد بود. اما تماشای این دو بازی متوالی تیم ملی، مقایسه تفاوتهای تاکتیکی و تغییرات احتمالی در سبک بازی نسبت به بازی تیم ملی در زمان کیروش، میتواند پاسخهایی کلی برای سوالات علاقمندان به تیم ملی داشته باشد. تیم ملی فعلا تورنمنت مهمی در پیش ندارد و تنها فرصتهایی که ویلموتس برای جا انداختن ایدههایش در تیم ملی ایران دارد همین بازیهای تدارکاتی است. بنابراین می شود حدس زد که این بازیها برای خود ویلموتس هم اهمیت زیادی دارند.
ساختار دفاعی؛ حفظ دستاورد بزرگ کیروش
یکی از مهمترین و معنادار ترین تصمیمهایی که ویلموتس با اعلام ترکیب اولیه تیم ملی در بازی با سوریه آن را نشان داد، حفظ ترکیب دفاعی تیم ملی بود. بدون هیچ تردیدی مهمترین دستاورد کارلوس کیروش در تیم ملی ایران، بالا بردن سطح کار دفاعی تیم ملی بود. تیم ملی تا قبل از آمدن کیروش همیشه در کارهای دفاعی ضعف داشت و از این ضعف ضربههای زیادی خورده بود. اما کیروش از همان روزهای ابتدایی حضورش در تیم ملی بنا را بر تقویت ساختار دفاعی تیم ملی گذاشت که تا حد بسیار زیادی هم موفق به انجام آن شد. به جز چند بازی معدود تیم کیروش در انجام کارهای دفاعی بسیار موفق و مسلط عمل کرد. ایران با او در ۹۳ بازی فقط ۶۲ گل خورد. ویلموتس بلژیکی هم در اولین بازی رسمیاش با تیم ملی در ساختار دفاعی تقریبا از همان نفراتی استفاده کرد که کیروش در اواخر دوران حضورش در ایران از آنها استفاده کرد. علیرضا بیرانوند در درون دروازه، مرتضی پورعلیگنجی و سید مجید حسینی در قلب دفاع، رامین رضاییان در دفاع راست و مهرداد محمدی در دفاع چپ. حسینی هم که مصدوم شد، ویلموتس حسین کنعانیزادگان را به زمین فرستاد. البته که ساختار دفاعی تیم را صرفا دروازهبان و مدافعان تیم تشکیل نمیدهند و حتی مهاجمان هم در آن نقش دارند. اما ویلموتس با این انتخابها نشان داد قصد ندارد دستاورد 8 ساله و ارزشمند کیروش در ایران را به راحتی کنار بگذارد. این کار به نفع خود ویلموتس هم هست. او با اطمینان خاطر از استحکام ساختار دفاعی تیم ملی، میتواند وقتش را روی ارتقاء دیگر بخشهای «تیمسازی» مثل انتقال سریع از دفاع به حمله، قوای بدنی و آمادگی ذهنی بگذارد.
هت تریک طارمی؛ هدیه به ویلموتس
درست در روزهایی که اخباری درباره بازگشت مهدی طارمی به پرسپولیس شنیده میشود او موفق به ثبت اولین هت تریکش با پیراهن تیم ملی شد. قضاوت درباره طارمی آسان نیست. چرا که ویژگیهای شخصیتی و اخلاقی او به شدت زیر ذره بین است و همین باعث شده کیفیت فنی او هم تحت الشعاع این مسائل قرار بگیرد. حقیقت این است که طارمی پتانسیل و توانایی بسیار بالایی دارد. این را بارها هم در تیم ملی و هم در پرسپولیس نشان داده است. او با پرسپولیس دو بار آقای گل لیگ برتر شد که کار بسیار سختی است. اما عملکرد او در برخی مواقع شدت غیر قابل دفاع میشود. شاید مهمترین تصویر به جا مانده از او در ذهن فوتبالدوستان ایرانی، فرصتی باشد که در دقیقه ۹۰ بازی با پرتغال در جام جهانی از دست داد. با این وجود آمار و عملکرد او در تیم ملی قابل دفاع است. بازی با سوریه چهلمین بازی او در تیم ملی بود و طارمی با هت تریک در این بازی تعداد گلهای ملیاش را به ۱۹ رساند. گلهایی که طارمی به سوریه زد به ۳ روش مختلف زده شد و این نشان دهنده پتانسیل بالای اوست. گل اول با یک حرکت سرعتی و عبور از دروازهبان، گل دوم با یک ضربه آکروباتیک و گل سوم با یک ضربه سر زده شد. طارمی یکی از بازیکنان مورد علاقه کیروش بود و حالا با درخشش در اولین بازی در حضور ویلموتس توانست خودش را به عنوان یک بازیکن موثر به سرمربی جدید معرفی کند. او اگرچه در الغرافه روزهای سختی را پشت سر گذاشته اما با ادامه روند فعلیاش میتواند به یکی از بازیکنان اصلی تیم ویلموتس تبدیل شود.
اللهیار؛ هدیه ویلموتس به تیم ملی
پدیده تیم ملی در جام جهانی نوجوانان با پیوستن به استقلال قصد داشت با سرعت بیشتری به روند پیشرفتش ادامه بدهد اما خودش هم باور نمیکرد با چند بازی در استقلال پیشنهاد خارجی داشته باشد و این پیشنهاد آنقدر خوب باشد که نتواند آن را رد کند. اللهیار صیاد منش مهاجم فعلی گالاتاسرای پنج شنبه شب اولین بازی ملیاش را تجربه کرد و موفق شد در اولین بازی گل هم بزند. او با این گل تبدیل به جوانترین گلزن تاریخ تیم ملی ایران و اولین گلزن زیر ۱۸ سال تیم ملی شد. صیادمنش بزرگترین سورپرایز اولین فهرست ویلموتس در تیم ملی بود. دعوت از او کاملا غیر منتظره به نظر میرسید. چرا که مدتها بود به دلیل مصدومیت در بازیها حضور نداشت. آخرین بازی او برای تیم سابقش استقلال در ۹ اسفند سال گذشته بود و بعد از آن در میادین دیده نشد. اما در کمال تعجب به تیم ملی دعوت شد. به نظر میرسد آنچه باعث شد ویلموتس این مهاجم جوان و آیندهدار را به تیم ملی دعوت کند پیوستنش به گالاتاسرای بود. دعوت از او برای بازی با سوریه و کره جنوبی اگرچه کمی غیر منتظره بود اما نشانه خوبی است. معنی این اتفاق این است که مربی جدید تیم ملی ابایی از استفاده از بازیکنان جوان و مستعد ندارد. قبلتر کارلوس کیروش هم با دعوت از بازیکنانی مثل سعید عزتاللهی، مهدی ترابی و مهرداد محمدی به تیم ملی دست به جوانگرایی زده بود. به نظر میرسد ویلموتس هم در این مورد تفکر مشابهی دارد و میتواند با استفاده از چند بازیکن جوان و مستعد چهره تیم ملی را تا حد زیادی تغییر بدهد. به خصوص این که برخی از بازیکنان تیم پا به سن گذاشتهاند و بعید است به جام جهانی 2022 برسند.
سناریوی ناگزیر؛ پایان اشکان و مسعود و پژمان
در لیستی که ویلموتس برای حضور بازیکنان اردوی تیم ملی منتشر شد خبری از اشکان دژاگه نبود. گفته میشود او مصدوم است و قرار است در اردوهای بعدی حضور داشته باشد. برعکس اشکان، مسعود شجاعی در لیست حاضر بود و در بازی مقابل سوریه به عنوان بازیکن جانشین به زمین رفت. این دو بازیکن به همراه چند نفر دیگر مثل پژمان منتظری و کریم انصاریفرد جزو باتجربه ترین و باسابقهترین بازیکنان تیم محسوب میشوند. اما به نظر میرسد اتفاقی که می توانست در دوره کیروش بیفتد به دوره حضور ویلموتس در تیم ملی موکول شده است. حتی قبل از جام ملتهای آسیا زمزمههایی مبنی بر خداحافظی چند بازیکن قدیمی و مسن تیم ملی شنیده میشد اما این اتفاق نیفتاد. حالا به نظر میرسد زمان خداحافظی این دسته از بازیکنان نزدیک و نزدیکتر شده است. اگرچه اعلام شده لیست تیم ملی باز است و هر بازیکنی شانس حضور در اردوها را دارد اما به نظر میرسد کم کم باید شاهد خداحافظی برخی بازیکنان مثل مسعود شجاعی و پژمان منتظری باشیم. شاید اشکان دژاگه و کریم انصاریفرد وضعیت نسبتا بهتری داشته باشند اما خیلی بعید است آنها بتوانند فرم خوب خودشان را تا جام جهانی ۲۰۲۲ حفظ کنند. مهم این است که خود بازیکنان چه تصمیمی میگیرند. یکی مثل رضا قوچان نژاد تصمیم گفت قبل از این که تردیدی در مورد شایستگیاش برای پوشیدن پیراهن تیم ملی به وجود بیاید خودش خداحافظی کند و برود. اما نمونه های زیادی هم داشته ایم که آنقدر خداحافظی نکردند سماجت به خرج دادهاند که یک روز بی آنکه کسی حساسیت نشان بدهد و ناراحت شود از لیست تیم ملی خط خوردهاند.
ویلموتس؛ خوش بینی و انرژی مثبت
داستان کارلوس کی روش در تیم ملی این اواخر آنقدر بد پیش رفته بود که جدایی او از تیم ملی ناگزیر به نظر میرسید. حتی اگر تیم ملی ایران قهرمان جام ملت های آسیا هم میشد کی روش در ایران نمی ماند و البته در ایران هم طرفدارانش روز به روز کمتر میشدند. کیروش در سالهای آخر حضورش در ایران با رسانهها هم درگیری داشت و چهره اش در کنار زمین شاداب به نظر نمیرسید. میزان تنش ها و درگیری های او با بقیه به قدری بالا بود که حتی لبخندهایش در کنار زمین هم باورپذیر نبود. لابد به همین دلیل بود که رفتار و حرکات مارک ویلموتس در بازی پنج شنبه شب تیم ملی مقابل سوریه اینقدر مثبت و خوشایند به نظر میرسید. ویلموتس بعد از گلهای تیم ملی بسیار خوشحال می شد و خوشحالی اشرا هم به طرز چشمگیری نشان میداد. با همه بازیکنان روی نیمکت تیم ملی دست میداد و خوش و بش میکرد. در یک صحنه هم وقتی مرتضی پورعلیگنجیبعد از تلاش برای رساندن توپ به بیرانوند تعادلش را از دست داد و با تشویش و دلگرمی سرمربی جدید تیم ملی مواجه شد. نه اینکه کیروش این کارها را نمیکرد. اما تنشهای او با بقیه باعث شده بود این حرکات مثبت و دلگرم کننده دیده نشود. کیروش در سالهای اول در این مورد بسیار خوب عمل کرد و حرکاتش مورد توجه رسانهها قرار گرفت. اما به مرور همه چیز خراب شد. حالا ویلموتس هم مثل کیروش شروع کرده است اما باید دید اوضاع در ادامه چطور پیش خواهد رفت. رفتارهای مثبت و چشم نواز او ادامه دارد یا او مثل کیروش وارد جنگهای روانی و فرسایشی با بقیه میشود؟
تغییر دلپذیر؛ قرار است حمله کنیم؟
ویلموتس در فرصتهای کوتاهی که برای گفتگو با رسانهها داشته از علاقهاش به سبک تهاجمی حرف زده است. سابقه حضور او در تیم ملی بلژیک نشان میدهد او ادعای غلطی را مطرح نکرده است. تیم ملی ایران هم با او در اولین بازیاش موفق شد 5 گل بزند. آن هم به تیمی که در همه این سالها رقیب سخت و بدقلقی بود و به این آسانی گل نمیخورد. سرمربی جدید تیم ملی به جز علاقهاش به سبک تهاجمی از این هم گفته است که بر اساس توانایی بازیکنانش سبک بازی تیم ملی را انتخاب میکند. حالا زدن ۵ گل به سوریه نشان داد که بازیکنان تیم ملی توانایی ارائه بازیهای تهاجمی و زدن گلهای زیاد را هم دارند. چیزی که در زمان کیروش خیلی کمتر اتفاق افتاد و همه بازیکنان تحت تاثیر سبک مورد علاقه کیروش بیشتر مشغول انجام کارهای دفاعی بودند. بعد از بازی هم اغلب بازیکنان از اینکه تیم ملی ۵ گل زده بود خوشحال بودند. تقریبا همه آنها ازکی روش به نیکی یاد کردند اما مشخص بود که زدن ۵ گل به آنها هم روحیه داده است. نکته مهم اما این است که بازی با سوریه یک بازی تدارکاتی و البته اولین بازی تیم ملی با ویلموتس بود. باید دید تیم ملی در ادامه قرار است با چه تفکری به زمین برود. آیا ویلموتس با توسعه و تقویت فاز تهاجمی تیم ملی به بازیکنان اجازه فعالیت بیشتر در این زمینه را میدهد و یا اولویت «کسب نتیجه» او را هم به این نتیجه میرساند که با تیمش بسیار اقتصادی و با ریسک کم بازی خواهد کرد. اما مشخص است که علاقمندان تیم ملی دلشان برای بازی های هجومی و پر از موقعیت گل تنگ شده است.