بخش اجتماعی- در اینجا پنج استراتژی را معرفی می‌کنیم که به کمک آنها می‌توانید قدرت مغزتان را افزایش دهید.

به گزارش ایسنا، فرادید نوشت:‌ «برخی از انواع فراموشی‌ها – مثل فراموش‌کردنِ گاه‌به‌گاهِ پرداختنِ یک صورتحساب یا یک واژه – در هر سنی طبیعی هستند اما به گفته مؤسسه ملی پیرسالی در آمریکا، زوالِ شناختی – مثل زمانی که فرد مدام برای به یادآوردنِ قبض‌های ماهانه باید به تقلا بیفتد یا در کامل‌کردن یک مکالمه دچار مشکل می‌شود – بخشِ طبیعیِ فرایند پیرشدن نیست.

حقیقت آن است که مغز شما، درست مانند جسم‌تان، همیشه قادر است به سمت بدترشدن یا بهترشدن حرکت کند و این که میزان و ماهیت این تغییرات چه باشند، کمتر با افزایش سن و بیشتر با عملکردهای ما مرتبط هستند.

معروف است که می‌گویند اگر همیشه ورزش کنید، می‌توانید عملکردِ بدن‌تان را بهبود ببخشید. برای مثال، با داشتنِ یک برنامه ورزشی منظم می‌توانید سرعت دویدن‌تان را بیشتر کنید و توان عضله‌تان را برای برداشتنِ وزنه‌های سنگین‌تر بالا ببرید. اما اگر ورزش نکنید و در عوض ساعات طولانی را به نشستن بگذرانید، خطر بیماری‌هایی مانند سکته مغزی را در خودتان افزایش می‌دهید.

اما بسیاری از مردم هنوز نمی‌دانند که درست مانند جسم، عملکرد ذهن نیز با انجام تمرین‌های ورزشی درست و مداوم بهبود پیدا می‌کند. اگر محرک‌های کافی برای ذهن‌تان فراهم نکنید، مغزتان توانایی‌اش را برای عملکرد بهینه از دست می‌دهد و کم‌کم دچار زوال می‌شود.

اما خبر خوب این است که شما قدرت تمرین‌دادن به مغز و افزایش تیزهوشی‌تان و پیشگیری از زوال آن در آینده را دارید. در اینجا به شما پنج استراتژی را معرفی می‌کنیم که به کمک آنها می‌توانید قدرت مغزتان را افزایش دهید. این استراتژی‌ها از کتابی با عنوان «پنج پایه اصلیِ سلامتی مغز» نوشته دکتر سنجای گوپتا است.

بدن‌تان را به حرکت درآورید: روزی یازده ‌دقیقه ورزش کنید!

وقتی پای توانمندکردن مغز در میان باشد، بدن‌تان یکی از بخش‌های مهم این فرمول است. گوپتا می‌گوید: «ورزش‌کردن مهم‌ترین کاری است که هر فرد برای بهبودبخشیدن به عملکردِ مغزی خود و افزایش مقاومت آن در برابر بیماری‌ها می‌تواند انجام دهد.»

چرا تمرین ورزشی برای مغز مهم است؟ دکتر گوپتا در کتابش به کنترل قند خون و کاهش التهاب بدن از طریق ورزش‌کردن اشاره کرده است. او می‌نویسد: «ورزش‌کردن باعث می‌شود که قند خون به جای آن که در خون ته‌نشین شود، به کمک ماهیچه‌ها برود و آنها را قوی کند. این کار باعث می‌شود که گلوکز و انسولین دچار نوسان نشوند. نوسان آنها یکی از عوامل خطر برای افزایش احتمال ابتلاء به فراموشی است. ورزش‌کردن همچنین التهاب بدن را کاهش می‌دهد و باعث پیشگیری از فراموشی می‌شود.»

علاوه‌ بر آن ورزش‌کردن فواید پرشمار دیگری برای سلامتی مغز دارد که همگی توسط علم تأیید شده‌اند. برای مثال ورزش‌کردن باعث آزادسازی مواد شیمیایی‌ای در مغز می‌شود که باعث می‌شوند خلق فرد تنظیم شود. ورزش‌کردن همچنین باعث کاهش ترشح و آزادسازی هورمون استرس در بدن می‌شود. ورزش‌کردن همچنین آزادسازی فاکتورهای رشد را که در تولید و عملکردِ سلول‌ها، شاملِ سلول‌های مغزی، دخیل هستند، تحریک می‌کند.

اما این‌ها به این معنی نیست که برای رسیدن به این فواید حتماً باید یک دونده ماراتن یا یک وزنه‌بردار باشید. سازمان بهداشت جهانی هفته‌ای ۱۵۰‌ دقیقه تحرک بدنی را توصیه می‌کند اما فقط چند دقیقه ورزش‌ در طی روز می‌تواند اثرات مثبت خود را روی مغز شما بگذارد.

در حقیقت طبق مطالعات اخیر فقط یازده ‌دقیقه تمرین ورزشی در روز می‌تواند طول عمر افراد را افزایش دهد. برای این که یازده ‌دقیقه تمرین ورزشی در روز را به روتین خودتان تبدیل کنید، سعی کنید برنامه‌ای را انتخاب کنید که مناسب شخصِ شما باشد.

ذهن‌تان را مشغول نگه دارید: یک مهارت تازه یاد بگیرید!

این ضرب‌المثل که می‌گوید: «توانایی‌هایت را به کار بگیر وگرنه از دست‌شان می‌دهی» مربوط به ذهن و بدن هر دو می‌شود. تیز نگه‌داشتنِ ذهن به این معنی است که باید آن را فعال نگه دارید. گوپتا در کتابش به یک مطالعه که در فرانسه و روی نیم‌ میلیون نفر انجام شده است، اشاره می‌کند. او می‌گوید این مطالعه نشان می‌دهد افرادی که در سن ۶۵ سالگی بازنشسته شده بودند، ۱۵‌درصد کمتر از دیگرانی که پنج سال زودتر بازنشسته شده بودند، دچار فراموشی شده بودند.

تحقیقات همچنین تأکید می‌کنند که کیفیتِ اشتغال مغز برای افزایش انعطاف‌پذیری مغز در طولانی‌مدت ضروری است. این یعنی که نیاز به فعالیت‌هایی بیشتر از حل جدول کلمات متقاطع داریم. برای فعال نگه‌داشتنِ مغز نیاز به فعالیت‌هایی داریم که استدلال، مهارت حل مسئله و استفاده از دانشِ جدید را در ما تقویت کند.

اگر همیشه دوست داشتید که یک زبان خارجی یاد بگیرید، حالا بهترین بهانه را برای انجام چنین کاری دارید. می‌توانید در کلاس آشپزی آنلاین شرکت کنید یا یک سرگرمی جدید مثل خواندن کتاب‌های علمی را که خارج از تخصص‌تان است، شروع کنید.

ممکن است بخواهید بازی‌های آنلاین که سرعت زیادی می‌خواهند را انجام دهید. جداول کلمات متقاطع فقط به حافظه کوتاه‌مدت شما کمک می‌کنند اما بازی‌هایی که نیاز به پردازش سریع مغزی دارند، می‌توانند خطر ابتلا به آلزایمر را تا حد زیادی کاهش دهند.

به مغز و بدن‌تان استراحت بدهید: ورزش کنید تا خوب بخوابید!

خوابیدن فقط زمانِ استراحت نیست بلکه برای فرآیند بازیابی است که بر کل سیستم بدن اثر می‌گذارد. این امر به‌ویژه برای مغز صادق است زیرا برای یک حافظه قوی نیازمندِ خواب عمیق شبانه است.

خبر خوب آن است که اگر تمرین‌های ورزشی منظم داشته باشید، خواب‌تان تنظیم و عمیق می‌شود. از آنجا که تنفس عمیق به شما کمک می‌کند تا از جنبه پاراسمپاتیک «استراحت و بازیابیِ» سیستم عصبی‌تان استفاده کنید، می‌توانید از تنفس برای خوابِ عمیق بهره بگیرید.

استراحت‌دادن به مغز باعث کاهش استرس هم می‌شود. استراحت‌کردن و کاهشِ استرسی که به دلیلِ آن ایجاد می‌شود برای سلامتی مغز بسیار ضروری است، زیرا هورمونِ کورتیزول که هورمونِ استرس است با التهاب مغز، زوالِ شناخت و افزایش خطر بیماری آلزایمر مرتبط است.

ثابت شده که ورزش یکی از کاهش‌دهنده‌های هورمونِ استرس است. تنفس عمیق، مدیتیشن و ورزش‌هایی مانند یوگا و تای‌چی هم به کاهش استرس کمک می‌کنند.

به مغزتان سوخت‌رسانی کنید: پیروی از رژیم غذاییِ «شارپ»

نمی‌توان منکر شد که غذاها و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنیم می‌توانند اثر مثبت و منفی روی سلامتی ما داشته باشند. بنابراین مصرف برخی غذاهای خاص و محدودکردن برخی دیگر می‌تواند به سلامت مغز و پیشگیری از زوال آن کمک کند.

برای مثال تحقیقی که در ماه مه در نشریه نورولوژی منتشر شد نشان داد که مصرف غذاهای مدیترانه‌ای می‌تواند خطر ابتلا به فراموشی را کاهش دهد. این سبک از تغذیه شامل محدودکردن مصرف غذاهای فرآوری‌شده و گوشت قرمز به نفعِ گنجاندنِ میوه، سبزیجات، آجیل، انواع دانه‌ها، غلات کامل و روغن زیتونِ فرابکر به رژیم غذایی است.