بخش اجتماعی- رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید-۱۹ میگوید: همکاری بین بخشی، سیاستهای یکپارچه و ضمانت اجرایی برای کنترل پاندمی کرونا در ایران ضعیف است. زمانی که همراهی تمام سازمانها وجود نداشته باشد و دولت، کنترل اپیدمی را به عنوان اولویت نشناسد، اوضاع بدتر میشود.
به گزارش ایسنا، روزهای اخیر با یک جهش ۴۵ نفری در فوت بیماران مبتلا به کرونا تعداد جانباختگان در یک شبانهروز از ۳۶۶ نفر به ۴۱۱ نفر رسید. همچنین با افزایش ۵ هزار نفری بیماران نسبت به روز قبل، تعداد مبتلایان ۳۷ هزار و ۱۸۹ نفر شد. تنها یک قدم مانده تا رکورد جدیدی در تعداد فوتیهای کرونا ثبت شود. در ۱۶ ماه گذشته، بالاترین میزان قربانیان این ویروس با ۴۹۶ نفر در ۶ اردیبهشت امسال (۱۴۰۰) ثبت شد. از اوایل مرداد هم روند ابتلای روزانه به این بیماری با جهش دلتا به بیش از ۳۰ هزار نفر رسید. این اما تمام ماجرا نیست. معاون کل وزارت بهداشت با استناد به بررسی دانشگاه واشنگتن اعلام کرد: پیشبینی شده در صورت رعایتنکردن پروتکلها، مرگهای روزانه تا یک ماه و نیم آینده به ۶۰۰ نفر برسد. حالا در این وضعیت، آمار ابتلا هم جهشی است و میزان مراجعه روزانه به بیمارستانهای تهران بیش از هزار نفر اعلام میشود. معاون درمان ستاد مقابله با کرونای استان تهران میگوید، وضعیت بحرانی و تهران در محاصره دلتاست؛ این وضعیت در ۱۶ ماه گذشته بیسابقه بوده است. ۲۵ درصد از کسانی که به مراکز درمانی مراجعه میکنند، نیاز به بستری دارند. این در حالی است که ۶۰ درصد از تختها در اختیار بیماران کرونایی است. سخنگوی وزارت بهداشت هم از افزایش ۳۲ درصدی بیماران بستری کرونا و ۳۸ درصدی تعداد فوتیها نسبت به هفته قبلتر خبر میدهد. بر اساس اعلام سیما لاری، استانهای مازندران، ایلام، گلستان و سمنان در هفته گذشته دارای بیشترین میزان بستری کرونا بودند و استانهای البرز، هرمزگان، یزد و بوشهر، بالاترین میزان مرگهای کرونا را بهخود اختصاص دادند.
اولویتبندی واکسیناسیون باید بر اساس مرگ باشد نه صنف!
این اپیدمیولوژیست در ادامه از رویکرد واکسیناسیون و اولویتبندی گروههای پرخطر برای تزریق واکسن، انتقاد میکند و معتقد است که همچنان باید گروههای پرخطر که میزان مرگ در آنها بالاست، در اولویت واکسیناسیون قرار گیرند: «با اضافهشدن گروههای جدید برای واکسیناسیون نباید گروههای قبلی مورد غفلت قرار گیرند. واکسیناسیون باید بر اساس میزان کشندگی در گروهها باشد نه صنفهای مختلف.» او معتقد است باید برای سیاستگذاری و تصمیمگیریها از کارشناسان ویژه استفاده شود؛ افرادی که در میدان مقابله با کرونا فعالند اما این اتفاق نیفتاده است: «وزارت بهداشت برای مدیریت کرونا تلاش زیادی کرد اما بهتنهایی نمیتواند به نتیجه برسد. موفقیت در کنترل پاندمی نیاز به همدلی شاکله قوه مجریه دارد. تا زمانی که بین سیاستهای وزارت بهداشت و شاکله دولت تناقض وجود داشته باشد، وزارت بهداشت نمیتواند از عهده کار برآید. نمونه آن را در ممنوعیت سفرهای نوروزی شاهد بودیم که دولت بدون توجه به نظر تخصصی وزارت بهداشت، تصمیمات خودش را گرفت.»
کمبود دارو در پیک پنجم
وضعیت وخیم کرونا غیر قابل انکار است و آینده روشنی برای عبور از آن وجود ندارد. با استقرار دولت جدید و تغییرات احتمالی در وزارت بهداشت، حالا خیلیها نگران وضعیت مدیریت کرونا در کشورند. در شرایطی که پیک پنجم بیماران را سرگردان کرده، بیمارستان را پر و داروخانهها را مملو از جمعیت، محمود هادیپور، داروساز و کارشناس دارویی، از شرایط انتقاد میکند و میگوید: «در پیک پنجم کمبود داروهای درمانی کرونا رخ داده اما کمبود دارو مشکل امروز و دیروز کشور نیست. ساختار نادرست در سیستم دارویی کشور همیشه وجود داشته و اکنون نقاط ضعف آن مشهودتر شده است. مردم در تامین سرم نمکی هم مشکل دارند اما مشکلات تامین سرم در کشور ریشهدار است. عامل بزرگ آن این است که سرم چیز بسیار ارزانی است اما خط تولید مخصوص میخواهد و به دلیل هزینههای حملونقل و انبارداری، کارخانهها تمایلی به تولید آن ندارند. بحران دارویی انکارنشدنی است. حالا کمبود و نبود داروهایی که ارتباطی به کرونا ندارند هم مشکلساز شده است.»
به گفته او برای حل مشکل داروی کشور باید تغییرات ریشهای رخ دهد: «در کشور ما اصل بر حمایت از تولیدکننده به جای حمایت از تامین داروست که در دوران کرونا کارساز نبوده و به همین دلیل چرخه پیکهای کرونایی در حال تکرارشدن است. چشمانداز سیاستهای دارویی در ایران حتی در آینده هم مثبت نیست؛ چراکه سیاستگذاری در این حوزه در مواجهه با کرونا در تمام دنیا تغییر کرده است. در کشورهای دیگر به هیچ وجه به بخش خصوصی یارانه پرداخت نمیشود اما همین بخش در کرونا مورد حمایت واقع شد و بودجه گرفت. همه اینها در کشور ما هم باید اتفاق میافتاد که نیفتاد.»
بازار سیاه سرمهای تزریقی
کمبود سرم تزریقی موضوعی است که از سوی سازمان غذا و دارو هم مورد تأیید است؛ هر چند که مدیر امور دارو و مواد تحت کنترل این سازمان تأکید میکند که تولید سرم در کشور به ۱۱ میلیون رسیده و تا اواخر شهریور به ۱۵.۵ میلیون خواهد رسید. حیدر محمدی به ایسنا گفته که مشکل کمبود سرم به دلیل اصلاح خط تولید یکی از کارخانهها ایجاد شده که تا پایان ماه به روال عادی برمیگردد. سرمهای تزریقی تنها برای مصرف عمومی نیست. بیماران مبتلا به کرونا که نیاز به داروی رمدسیویر دارند برای تزریق باید از این سرمها استفاده کنند و همین موضوع سبب شده تا کمبود سرم، مشکل بیماران را مضاعف کند. این در حالی است که گفته میشود، این سرمها هماکنون تنها در بیمارستانها در دسترس است و نبود آن، بازار سیاهی ایجاد کرده و قیمت آن را از ۲۰ هزار تومان به ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان بالا برده است.
تعداد فوتیها هفته آینده به ۵۰۰ نفر در روز میرسد
روزانه ۵۰۰ بیمار به بیمارستان مسیح دانشوری مراجعه میکنند که حداقل ۵۰ تا ۶۰ نفر از آنها نیازمند بستری هستند اما تنها ظرفیت پذیرش ۲۰ بیمار وجود دارد؛ چراکه تخت خالی برای بستری پیدا نمیشود. بیماران بستری در خانه، همانها هستند که هر روز به آمار فوتیها اضافه میشوند. اینها را داوود پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، در توصیف وضعیت وخیم مراکز درمانی در پیک بحرانی کرونا میگوید: «آدرس نادرست به مردم میدهند و میگویند دارو تامین نیست. حتی اگر از تمام شرکتهای داروسازی دنیا دارو وارد کنیم، تا زمانی که کنترل بیماری صورت نگیرد، پاندمی در ایران کنترل نمیشود. چرخه شیوع قطع نشده، ما مشکل مدیریت بیماری داریم.»»
او به تکمیل ظرفیت بستری بیمارستانها اشاره میکند و میگوید، حتی اگر دارو در اختیار قرار داده شود، دارو در کجا به بیماران تزریق شود: «تزریق دارو در خانه میتواند منجر به مرگ بیماران شود. همین حالا تزریق رمدسیویر باعث کندی ضربان قلب و مرگ میشود. بعد هم اعلام میکنند که بیمار بر اثر ایست قلبی جان باخته است. مردم باید بدانند که داروی درمان کرونا باید در بیمارستانها تزریق شود.»
به گفته طبرسی در صورت رعایتنکردن پروتکلها در هفته آینده تعداد فوتیها به ۵۰۰ نفر میرسد.