سمیرا یاری
چند روزی است که در شبکه های اجتماعی خبر درگذشت سیدمحمد میرموسوی، شهروند در بازداشت نیروی انتظامی در شهرستان لاهیجان گیلان منتشر شده و واکنش های گسترده ای را به همراه داشته است.
در شرایط کنونی که کشور تحت فشار اقتصادی، اجتماعی و همچنین فشار تحریم ها در دهه اخیر با انباشتی از نارضایتی ها مواجه شده است مدیریت رسانه ای صحیح رویدادهای اجتماعی یکی از ضرورت های مدیریت بحران در حفظ سرمایه اجتماعی کشور به حساب می آید که این امر نیازمند شفافیت، سرعت عمل و ارتباط موثر با مخاطبان است تا اعتماد عمومی حفظ شود و از انتشار اطلاعات نادرست جلوگیری شود.
در یکم شهریور 1403، در روستایِ ناصرکیاده از توابع لاهیجان خبر درگیری توسط اهالی محلی گزارش می شود. بنابر اظهاراتِ امدادخواهان، منشأ درگیری مرحوم موسوی بوده که باعث رعب و وحشت اهالی محل شده و پلیس تمامی عاملان حادثه از جمله مرحوم میرموسوی را بازداشت می کند. متوفی از زمان دستگیری تا حضور در پاسگاه انتظامی شروع به فحاشی و استنکاف از دستورات عوامل انتظامی و درگیری با مأموران می کند. در ادامه به دلیل هیجان ناشی از اصطکاک صورت گرفته میان مرحوم میرموسوی و عوامل انتظامی و عدمِ کنترلِ خشم و احساسات از طرف برخی کارکنان و بی اعتنایی به وضعیت متهم این حادثه روی می دهد. مرگ این متهم در بازداشت نیروی انتظامی باعث بروز ناآرامی ها و واکنش هایی گسترده در رسانه های اجتماعی شد. در ادامه از منظر ارتباطات بحران به بررسی درس آموخته ها در این واقعه می پردازیم.
لزوم پذیرش فوری، شفافیت و قبول مسئولیت
پس از انتشار ویدیو حادثه و مرگ میرموسوی، فرمانده کل نیروی انتظامی آغاز تحقیقات را اعلام کرد. رئیس جمهور به وزیر کشور دستور داد با تشکیل و اعزام کمیته ای به لاهیجان تمامی جوانب حادثه را بررسی و گزارش و نتیجه بررسی را در اسرع وقت به هیات وزیران اعلام کند.
تعامل مداوم با جامعه
از بدو شروع بحران، شورای اطلاع رسانی دولت جلسات متعددی با رهبران فکری، روزنامه نگاران و متخصصان ارتباطات برگزار کرد تا نگرانی ها را بررسی و اصلاحات مورد نظر با هدف کاهش تنش ها و افزایش همکاری اجتماعی را مورد بحث قرار دهند. تعامل مداوم با جامعه به بازسازی اعتماد کمک می کند.
شنیدن شبکه های اجتماعی و شنیدن اجتماع
در این حادثه از ابتدا، شبکه های اجتماعی به درستی رصد و به دغدغه ها و ابهامات به فوریت پاسخ داده شد و همچنین به روزرسانی ها از درگاه های اطلاع رسانی رسمی از جمله شورای اطلاع رسانی کشور، خبرگزاری های رسمی، اکانت های رسمی رهبران فکری و... در جهت هدایت افکار عمومی با لحن همدلانه و متواضعانه سخنگویان انجام شد تا هدایت اذهان عمومی از سوی رسانه های معاند نظام با شکست مواجه شود.
مجازات سریع عاملان و خاطیان در این حادثه
دادستان عمومی و انقلاب لاهیجان گیلان 72 ساعت پس از مرگ متوفی از عزل فرمانده پاسگاه ناصر کیاده و بازداشت 5 افسر نیروی انتظامی در رابطه با پرونده فوت متهم در تحت نظرگاه فرماندهی انتظامی این شهرستان خبر داد و در پایان رئیس بازرسی کل فراجا با اظهار تسلیت به خانواده مرحوم میرموسوی استیفای حقوق ایشان را وظیفه ایمانی و اخلاقی پلیس اعلام کرد که از منظر مدیریت بحران، مجازات سریع عاملان می تواند نقش مهمی در بازگرداندن اعتماد عمومی و جلوگیری از تکرار حوادث مشابه داشته باشد و این اقدام نشان دهنده تعهد سازمان ها و نهادهای مسئول به پاسخگویی و عدالت است و به کاهش تنش ها و افزایش همکاری های اجتماعی نیز کمک بسزایی می کند.
در خاتمه مدیریت بحران برای تضمین موفقیت و ثبات شرکت ها و سازمان ها نیز یک بخش ضروری از مدیریت استراتژیک محسوب می شود که در این راستا از روایت ذکر شده به درس آموخته هایی از جمله شناسایی و ارزیابی مخاطرات، آمادگی واکنش سریع، داشتن استراتژی های ارتباطی قوی و شفاف در طول بحران و آموزش و آمادگی کارکنان برای مواجهه با بحران های احتمالی و تصمیم گیری سریع می توان اشاره کرد. تمام موارد عنوان شده به کارگزاران روابط عمومی کمک می کند تا فرایندهای بازسازی و بازیابی برند سازمان خود را در مواجهه با بحران ها بهبود ببخشند و با سرعت به وضعیت عادی بازگردند و همچنین در رویارویی با بحران های جدید سریع تر و کارآمدتر عمل کنند.