گیلان امروز- پیری برای جنگل و درخت به معنای مرگ نیست و درخت یا سبز می میرد و یا هرگز نمی میرد زیرا جنگل بان ایرانی تمام قد برابر تخریب اراضی وقطع درخت ایستاده است.

قصه جنگل و جنگلبان قصه‌ای به قدمت چند صد میلیون سال و به عمر جنگل‌های سبز هیرکانی می‌رسد و اگر امروز نامی و نشانی از جنگل بکر هیرکانی مانده است در سایه تلاش‌های شبانه روزی او و همه جنگلبانانی است که جان دادند تا جنگل نمیرد. کارشان تعطیلی ندارد و بهار و تابستان و پاییز و زمستان نمی‌شناسد.

از یک سو با شراره‌های آتش دست پنجه نرم می‌کنند و از سوی دیگر با قاچاقچیان و جنگل خوارانی که لوله‌های تفنگ را روی شقیقه‌هایشان می‌گذارند اما او می‌ایستد تا هیرکان برای همیشه تاریخ بایستد.

قوت روزانه‌شان اندازه یک کف دست نان و غذای ساده‌ای است که مجبورند تا شب با آن سپری و جیره بندی کنند و رخش زیر پایشان موتورهایی است که گاه در نیمه راه کم می‌آورند و بنزین تمام می‌کنند اما او باید با کوله پشتی که بر پشت دارد خود را از صخره‌های سخت به بالادست و مناطق بحرانی و حادثه خیز برساند.

با گذر زمان پدیده قاچاق تغییر کرده و پای زنان قاچاقچی نیز به جنگل باز شده است، علاوه بر این رد پای اتباع بیگانه و خارجی نیز در تخریب طبیعت و قاچاق چوب مایه نگرانی جنگلبانان شده است. با این همه جنگلبان یک تنه باید مقابل این هجمه‌ها بایستد.

رحمت از جمله جنگلبانانی که هر روز مجبور است محدوده وسیعی از عرصه‌های جنگلی را پای پیاده و یا با موتور قدیمی خود طی کند، می‌گوید: جنگلبانی عشق است، باید عاشق طبیعت باشی تا بتوانی آن را درک کنید و با کمبود امکانات و دست خالی جانت را برای درختان بدهی.

بارها قاچاقچیان چوب او را تهدید کرده‌اند و یا به سمتش حمله ور شدند و لاستیک موتورش را پنچر کرده‌اند اما او از مأموریت خطیری که داشته دست برنداشته است و سرانجام در کارزار نابرابر، پیروز خارج شده است. از شب سرد پاییزی سخن می‌گوید که قاچاقچیان با تبر و موتوری به جان درختان افتاده بودند.

رحمت ادامه می‌دهد: به اتفاق همکارم به محل وقوع جرم و قطع درختان رهسپار شدیم و در تاریکی شب قاچاقچیان چوب با تبر به سمت ما حمله ور شدند اما موفق به شناسایی آنان شدیم و چند روز بعد آنان را به چنگال قانون سپردیم.

جرایمی که بازدارنده نیست

وی می‌گوید: تاکنون همکاران زیادی در راه حفظ طبیعت و جنگل یا جان خود را از دست داده و یا زخمی شده‌اند اما حمایت‌های قانونی از آنان چندان کافی نبوده است و جرایم بازدارنده برای جلوگیری از قاچاق چوب وجود ندارد و به عنوان نمونه قطع و قاچاق یک درخت کامل هزینه چند میلیون تومانی دارد که این برای قاچاقچیان بازدارنده نیست و دوباره این عمل تکرار می‌شود.

هر ماه شماری از جنگلبانان در مناطق مختلف مازندران براثر حمله سودجویان زخمی و مجروح می‌شود و علاوه بر این در حادثه‌ای نیز متخلفان منزل جنگلبان را در آمل به گلوله بستند و هدفشان از این کار زهر چشم گرفتن از جنگلبان وظیفه شناس بود. با این همه هجمه، در حال حاضر تنها سلاح جنگلبانان برای حفاظت از عرصه‌های جنگلی چوب دستی آنان و قوانین موجود نیست برای دفاع از این حافظان طبیعت دچار خلع و نوسان است.

محمد درویشیان مأمور منابع طبیعی و جنگلبان رامسری با بیان اینکه شغل جنگلبانی آهنگی زیبا دارد، به تلاش‌های جنگلبانان در راه حفظ طبیعت و عرصه‌های جنگلی اشاره و اضافه کرد: بعد از هر آتش سوزی و یا مقابله با متخلفان شاهد هستیم که دستان و بدن آنان تاول زده و زخمی شده است.

وی در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه جنگلبان تاپای جان برای صیانت از عرصه‌ها و جلوگیری از تخلفات ایستاده است، افزود: این مساله سبب شده تا در حوادث مختلف شاهد ضرب و جرح همکاران باشیم که حمایت از آنان امری ضروری به شمار می‌رود.

قطع درختان جنگلی و قاچاق چوب توسط افراد سودجو در شرایط حساس زیست محیطی که همانند خوره و آفت به جان جنگل‌های هیرکانی با قدمت میلیون ساله افتاده است بیانگر ناکارآمدی قانون جامع جلوگیری از قاچاق چوب برای حفظ و نگهداری این عرصه‌های پراهمیت خدادادی برای نسل آینده است.

یکی از روش‌های قاچاق در منطقه، بحث قاچاق چوب‌آلات با اسب یا قاطر است و برخی سودجویان با بهره گیری از اتباع بیگانه و مال داران اقدام به این کار می‌کنند.

جنگلبان واژه‌ای آشنا

جنگلبان واژه‌ای آشنا برای تمامی مردمان سرزمین بوده زیرا همواره نامش و یادش با جنگل و طبیعت گره خورده است، برای جنگلبان، که با دستان تهی اما با دل وسیع و بزرگش پهنای جنگل را در می‌نوردد تا نگاهبان صدیقی برای طبیعت باشد؛ روز جنگلبان پاسداشتی است برای تمامی زحمات و تلاش‌های جنگلبانانی که بی وقفه برای حیات و نجات جنگل از دست زیاده خواهان و سودجویان که کمر به قتل و نابودی درخت و جنگل می‌بندند.

مهرداد خزایی مدیرکل منابع طبیعی مازندران - نوشهر نیز با اظهار اینکه جنگلبان خود را به دل حوادث و رویدادهای تلخ جنگل می‌زند تا دامن سبز جنگل و مرتعی از شعله‌های افروخته از کینه و جهالت کمتر آسیب ببیند، افزود: جنگلبانان سی سال خدمت صادقانه خود را را در زیر درختان جنگل سپری می‌کنند و با آسیب‌ها و مشکلات زیادی روبرو هستند.

وی با تقدیر از تلاش‌های جنگلبانان که در خط مقدم جبهه حفاظت از عرصه‌های جنگلی و مرتعی در دور دسترس ترین مناطق حضور دارند، افزود: تلاش‌ها و جانفشانی‌های آنان سبب حفظ و ماندگاری عرصه‌های طبیعی و انتقال به نسل‌ها شده است.

Ranger از نظر کار معادل جنگل‌بان و محیط‌بان است و طی سال‌های اخیر پویش‌های متنوعی با عنوان من یک جنگلبان هستیم در مناطق مختلف مازندران به راه افتاد تا از تلاش‌های این قشر قدرشناسی شود.

حفاظت از جنگل های هیرکانی تنها با مشارکت مردم امکانپذیر است

معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه ساری با بیان این که تنها راه حفاظت از جنگل های هیرکانی که ثبت جهانی یونسکو شده است، گسترش فرهنگ حفاظت از این انفال در بین آحاد جامعه است، گفت: اگرچه یک هزارو ۴۰۰ نیرو در این حوزه مشغول حفاظت و حراست از جنگل های هستند، اما شرایط و موقعیت جنگل های هیرکانی به گونه ای است که استاندار هز هزار هکتار یک نگهبان اصلا جوابگو نیست.

فتح اله غفاری چراتی توضیح داد: امروز ارزش بالای چوب سبب شد تا هجوم به طبیعت به حالت سازمان یافته و حرفه ای انجام شود.

وی با اظهار این که مقابله با قاچاقچیان چوب و متصرفان به عرصه های طبیعی فعالیت وماموریت های حافظان جنگل را به شدت سخت کرده است، تصریح کرد: در حالی که جنگلبانان به شدت با مشکلات معیشتی مواجه هستند و کمترین حقوق مزایا را دارند، تهدید خانواده آنان از سوی قاچاقچیان چوب مزید بر علت شده است.

وی ورود و خروج به عرصه های طبیعی در مازندران را بسیار زیاد و تقریبا غیر قابل کنترل دانست و گفت: به عنوان نمونه فقط در یک عرصه سه هزار هکتاری جنگل که در جلگه مازندران قرار دارد، نیاز به سه هزار نیرو است، موضوعی که اصلا با شرایط امروز کمبود نیروی انسانی همخوانی ندارد.

معاون امور جنگل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه ساری به اهمیت تامین معیشت و اقتصاد جنگلبانان با هدف ایجاد انگیزه بیشتر در حراست از انفال اشاره کرد و گفت: این اداره کل همچنان با کمبود اعتبارات، حقوق و نیروی انسانی و تجهیزات اندک در انجام وظیفه حراست از جنگل های مازندران است.

غفاری با بیان این که چهار هزار کیلومتر مرز بین روستا و جنگل در استان مازندران وجود دارد که حفاظت همچنان سنتی انجام می شود، اظهار داشت: استفاده از تجهیزات و فناوری نوین در حفاظت از عرصه های جنگلی ضروری است که البته استفاده از پهپاد و دوربین های مخفی در بعضی از مناطق جنگلی در دست اجرا است.

وی به دلایل جنگل خواری و تصرف عرصه های طبیعی در مازندران اشاره کرد و گفت: امروز سن قاچاقچیان چوب در استان به به زیر ۲۰ سال رسید، اره موتوری شارژی شدند، این موارد ریشه در آسیب شناسی بیکاری، ‌افزایش نرخ تورم، ارزش بالای چوب به همراه نبود قانون بازدارنده دارد.

وی بر لزوم اقدامات پیشگیرانه برای رسیدن اهداف صیانت از عرصه های ملی و کشاورزی مازندران تاکید کرد و افزود: در شرایطی که امکانات و نیرو نداریم، ۷۰۰روستا همجوار جنگل های استان هستند که اصلا به آنان که حامیان اصلی در حراست از جنگل هستند توجه نمی شود.

وی به قاچاق چوب و مشکلات ناشی از آن در مازندران اشاره کرد و گفت: مجازات اصلا بازدارنده نیست، ارزش زمین در مازندران به متری ۸۰۰ میلیون ریال هم رسید، وجود بنگاه املاک غیر قانونی که مانند قارچ در استان رشد کردند، عامل تصرف و تغییر کاربری غیر مجاز زمین های کشاورزی و عرصه های طبیعی استان هستند.

وی با بیان این که با توجه به شرایط اقلیمی استان مازندران که طرفدار ملی و بین المللی دارد، همه باید برای حفظ عرصه های ملی پای کار بیاییم، ادامه داد: اشتهای زمین خواری در مازندران روز به روز بیشتر می‌شود، باید با آسیب شناسی، اقدامات پیشگیرانه از انفال را عملیاتی کنیم.

جنگلبانان؛ ایثارگران بی نام و نشان

سرپرست اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران- ساری گفت: جنگلبانان حافظان منابع طبیعی هستند که با سپر کردن خود از ریشه‌ها و شاخ و برگ‌های درختان حفاظت می‌کنند تا نکند درختی از خانواده جنگل کم شود، منابع طبیعی آسیب ببیند و آتشی به جان سبزه‌ها بیفتد.

موسی مقیمی مهر افزود: دستان جنگلبان و جنگلدار، معجزه حفظ این سرزمین است، اگر هوایی هست برای نفس کشیدن و اگر خاکی هست که درخت را در آغوش بفشارد و از رها شدن آن جلوگیری کند، به خاطر قدرت دستان جنگلبان است که با هر ناملایمتی سر کرده، ‌ با هر حریقی برای ماندگاری جنگل ها تلاش کرده، با هر کم و کاستی در جای خود مانده است.

وی ادامه داد:‌جنگلبانان؛ ایثارگران بی نام و نشانی هستند که تعلق خاطر خاصی نسبت به عرصه‌های ملی دارند و شبانه روز برای حفاظت از عرصه‌های ملی تلاش می‌کنند و در شرایط آب و هوایی سخت با امکاناتی محدود حفاظت از جنگل ها، مراتع و عرصه‌های منابع طبیعی را بر عهده دارند.

وی تصریح کرد: منابع طبیعی انفال بوده و متعلق به همه مردم است و همه در نقش جنگلبان نسبت به عرصه‌های ملی خود متعصب بوده و برای حفاظت از عرصه‌های ملی تلاش می کنیم.