بخش اجتماعی- تزریق واکسن کرونا در حال حاضر امیدوارکننده ترین عامل برای پایان بخشیدن به این موضوع است. در این باره لازم است تا حد امکان مطالعاتی داشته و مطالبی را درباره آن بدانیم. متاسفانه در مواجهه با این موضوع نیز همچون بسیاری دیگر از مسایل شایعات بسیاری وجود دارد که در ذیل به تعدادی از آن ها و پاسخ های درست و موثر پرداخته ایم.
کسی که قبلا کرونا گرفته، دیگر لازم نیست واکسن بزند!
واقعیت: هنوز درباره اینکه ابتلا به کرونا تا چه مدتی مصونیت ایجاد میکند اطلاعات دقیقی وجود ندارد. دانشمندان حتی هنوز دراینباره مطمئن نیستند که آیا ابتلا به کرونا مصونیتی ایجاد میکند یا خیر. به این مصونیت «ایمنی طبیعی» گفته میشود. بازه زمانی ایمنی طبیعی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. شواهد اولیه چنین نشان میدهد که ایمنی طبیعی خیلی دوام ندارد؛ اما در این زمینه تحقیقات بیشتری نیاز است. متخصصان توصیه میکنند حتی اگر قبلا به کرونا مبتلا شدهاید، واکسن کرونا را تزریق کنید. البته افرادی که چنین تجربهای داشتهاند باید تا ۹۰ روز پس از تشخیص بیماری صبر کنند و بعد واکسن بزنند. افرادی که دوران قرنطینه خود را طی میکنند یا علائم دارند نباید واکسن بزنند.
واکسن کرونا عوارض طولانیمدت شدیدی دارد!
واقعیت: برخی بهاشتباه بر این باورند که واکسن کرونا عوارض جبرانناپذیری ایجاد میکند که ممکن است نهایتا به مرگ بینجامد. آزمایشها نشان میدهد واکسن کرونا در کوتاهمدت واکنشهای ضعیف تا متوسطی ایجاد میکند؛ اما این واکنشها بدون ایجاد مصدومیت یا عوارض برطرف میشوند.
اگر قرار باشد واکسن عوارضی نشان دهد، تا دقایق یا نهایتا ساعاتی پس از تزریق خود را نشان میدهد. نتایج فاز اول بررسیِ بعضی واکسن ها بر ایمنی آن دلالت دارد. ممکن است در ناحیه تزریقشده نشانههای کوتاهمدت (درد، قرمزی و تورم) مشاهده کنید. نیمی از آنها واکنشهای بدنی داشتند (سردرد، لرز، خستگی، بدن درد و تب که ۱ تا ۲ روز ادامه داشته است). ۱۵ دقیقه بعد از اینکه واکسن را زدید، پزشک علائمتان را بررسی میکند تا واکنش فوری به آن نشان نداده باشید.
اکثر افراد عوارض جانبی واکسن را در ۳ روز بعد از واکسیناسیون از خود بروز میدهند. این نشانهها فقط ۱ تا ۲ روز باقی خواهد ماند. توجه داشته باشید که این نشانهها به این معنی است که سیستم ایمنی بدنتان دارد به واکسن واکنش میدهد. واکنش در زمان تزریق واکسن نشانه متداولی است.عوارض جانبی واکسن کرونا مشابه نشانههای خود کروناست. اگر این نشانهها را بعد از ۳ روز فاصله با واکسیناسیون تجربه کردید یا بیش از ۲ روز در بدنتان باقی ماند، خود را قرنطینه کنید و تست کرونا بدهید.
کسی که واکسن کرونا زده دیگر لازم نیست ماسک بزند!
واقعیت: زمان زیادی طول میکشد تا تمام دنیا به واکسن کرونا دسترسی یابند. در ضمن، کارشناسان پیش از اینکه توصیههای ایمنی را تغییر دهند، در حال بررسیاند تا بفهمند دقیقا میزان و بازه زمانی مصونیتی که واکسن ایجاد میکند چقدر است.
رعایتهای بهداشتی پس از واکسن کرونا: گرچه تزریق واکسن شما را در برابر ویروس ایمن میکند، هنوز مشخص نیست که آیا ممکن است همچنان ناقل باشید یا نه؛ بنابراین بهتر است تا زمانیکه تعداد کافی از جمعیت جهان ایمن باشند، به نکات احتیاطی پیشین متعهد بمانید. فاصله اجتماعی را رعایت کنید، ماسک بزنید و دستهای خود را مرتب بشویید (روش صحیح شستن دست ها). اطلاعات تکمیلی در این مورد بهمرور زمان ارائه خواهد شد.
در ضمن، هیچ واکسنی کارایی ۱۰۰ درصد ندارد. اگر در محیط عمومی بدون ماسک تردد کنید، چطور میتوانید مطمئن باشید که چهکسی سالم، چهکسی ناقل و چهکسی واکسینهشده است؟ دقت کنید که ممکن است شما جزو آن ۵ درصدی باشید که با تزریق واکسن کرونا همچنان نسبت به ویروس ایمن نمیشوید.
همچنین به نقل از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران، فقط واکسنهای ژنتیکی به زنجیره سرمای مخصوص زیر صفر درجه نیاز دارند. بقیه واکسنها در دمای معمول یخچال هم قابلنگهداریاند.
تعداد تلفاتی که بر اثر عوارض جانبی واکسن کرونا رخ میدهد، بیشتر از مرگومیر ناشی از خود بیماری است!
واقعیت: مطالبی در فضای مجازی در حال دستبهدستشدن است که توضیح میدهد میزان مرگومیر ناشی از کرونا ۱ تا ۲ درصد است و نباید برای جلوگیری از این میزان، به واکسنی روی آورد که هنوز امتحان خود را پس نداده است.
همین ۱ درصد هم ۱۰ برابر مرگبارتر از آنفولانزای فصلی است. در ضمن، نرخ مرگومیر بر اساس کشور، سن، جنسیت و وضعیت سلامتی متفاوت است. با اینکه ممکن است برخی افراد بعد از تزریق واکسن کرونا نشانههایی بروز دهند، به یاد داشته باشید بعد از تزریق هر واکسنی، ممکن است این نشانهها بروز کند. بهعلاوه اینکه این نشانهها جدی یا تهدیدکننده نیستند. با اینکه هیچ واکسنی ۱۰۰ درصد کارآمد نیست، دریافتکردن واکسن بهتر از دریافتنکردن آن است. در کل، فواید واکسن بیشتر از مضرات آن است.
در ذهن داشته باشید تزریق واکسن کرونا فقط به این دلیل نیست که از خودتان محافظت کنید. دلیل کلانتر این است که گسترش این ویروس را متوقف کنید.
من بیماری خاص ندارم که دچار نوع شدید کرونا شوم، پس لازم نیست واکسن بزنم!
واقعیت: هنوز دقیقا مشخص نیست چرا برخی افراد نوع شدید کرونا را تجربه میکنند. گاهی هم حتی افرادی که بیماری زمینهای ندارند، بهدلیل اینکه برخی جهشها در ژنهای ایمنیشان رخ میدهد، نوع شدیدی از کرونا را تجربه کردهاند. حتی اگر کرونای شدیدی را تجربه نکنید، در صورت ابتلا به کرونا، تا مدتها باید عوارض آزاردهنده آن را تحمل کنید.
در ضمن، بهجز خطری که خود شما را تهدید میکند، همچنان ممکن است شما ناقل باشید و ویروس را به دیگران منتقل کنید.
پس لازم است واکسینه شوید. چون هنوز این واکسن در دسترس همه نیست، توصیه میشود هر فرد واجد شرایطی حتما از این فرصت استفاده کند.زمانیکه واکسن کرونا را بزنم، احتمال اینکه به بیماریهای دیگر دچار شوم بیشتر میشود؛ واکسن کرونا فقط سیستم ایمنی بدن شما را در برابر ویروس کرونا قوی میکند. این واکسن احتمال ابتلا به بیماریهای دیگر مانند عفونت ناشی از آنفولانزا را افزایش نمیدهد و هیچ ارتباطی با آنها ندارد.
با واکسیناسیون کرونا، کرونا میگیریم!
واقعیت: ممکن نیست بر اثر تزریق واکسن کرونا، کرونا بگیرید! واکسن یک درمان خنثیکننده است، نه فعالکننده! در واکسنهایی که تأییدیه دارند، از ویروس زندهای که باعث کووید ۱۹ میشود استفاده نشده است. ممکن است چند هفته زمان لازم باشد تا بدنتان بتواند آنتیبادی لازم را در برابر کرونا بسازد؛ پس این احتمال وجود دارد که در این فاصله زمانی کرونا بگیرید. این بدین معنی نیست که ویروس از طریق واکسن به بدنتان منتقل شده است.
میکروچیپ در واکسن کرونا
واقعیت: ویدئویی در شبکههای مجازی سراسر جهان دستبهدست میشود که اطلاعات اشتباهی را ارائه میدهد. واقعیت این است که شرکت سرنگسازی اپیجکت (Apiject)، علاوه بر نسخه معمولی، نسخهای از سرنگ را تهیه کرده که ریزتراشهای (میکروچیپی) در برچسب سرنگ دارد. این برچسب به ارائهدهندگان کمک میکند از منشأ واکسن آگاه شوند. این ریزتراشه به شخصی که واکسن را میزند تزریق نمیشود و فقط جنبه آگاهیبخشی دارد.
هیچ میکروچیپی در کار نیست. واکسن کرونا افراد را ردیابی نمیکند و اطلاعات شخصیشان را جمعآوری نمیکند. این شایعه از زمان نظرات بیل گیتس درباره گواهی دیجیتالی پیشینه واکسن شروع شد. او درباره یک فناوری صحبت میکرد که ربطی به میکروچیپ ندارد، بههیچوجه در بدن هیچ انسانی گذاشته نشده است، و به تولید یا آزمایش یا توزیع واکسن کرونا وابسته نیست.
واکسن کرونا دی. ان. ای افراد را تغییر میدهد
واقعیت: اولین سری از برخی واکسنهای کرونا پیامرسان آر. اِن. اِی (Messenger Ribonucleic Acid – mRNA) هستند. mRNAها به این صورت کار میکنند که به سلولهای بدن آموزش میدهند چطور تکپروتئینی را که به پاسخ ایمنی بدن منتج این فناوری اولین بار است که برای تولید واکسن استفاده میشود؛ اما بیش از ۳ دهه روی آن پژوهش انجام شده است و روی تعداد زیادی عفونتهای حیوانی بررسی شده است.
توضیح علمی این فرایند این است که ویروس کرونا در سطح خود ساختاری شبیه شاخک دارد که به آنها پروتئین اِس (S) گفته میشود. mRNAها به سلولها دستورالعملهایی ارائه میدهند که چگونه تکهای پروتئین اِس بسازند. بعد از واکسیناسیون، سلولها این پروتئین را میسازند و آن را روی سطح سلول نمایش میدهند. سیستم ایمنی بدن تشخیص میدهد که این پروتئین به این بخش تعلق ندارد و به آن پاسخ ایمنی میدهد. در این صورت، آنتیبادی مناسب برای مقابله با عفونتهای آتی در بدن ترشح میشود.
این mRNA هرگز به هسته سلول که دی. اِن. اِی در آن قرار دارد وارد نمیشود؛ پس تزریق mRNA باعث تغییر دی. اِن. اِی بدن شما نمیشود و هیچ تعاملی با آن ندارد. سلولهای انسانی بعد از اینکه این آموزش را دریافت کردند، mRNA را تجزیه و دفع میکنند.
معلوم نیست مواد تشکیلدهنده این واکسنها چیست!
واقعیت: تمام شرکتهایی که واکسنهایشان تأییدیه و مصرف جهانی میگیرند مواد تشکیلدهنده واکسنها را منتشر کردهاند. این واکسنها، علاوه بر mRNA، لیپیدهایی (چربیهایی) دارند که کمک میکند mRNA راحتتر به سلولها برسد. برخی مواد دیگر این واکسن کمک میکنند که پیاچ بدن و تعادلش را حفظ کند.
افرادی که وضعیت پزشکی خاص دارند نباید واکسن بزنند!
واقعیت: کسانی که وضعیت سلامتی خاصی دارند (مثل کسانی که دیابت یا بیماری قلبی دارند) در معرض خطر تجربه عوارض کرونا هستند؛ پس خیلی طبیعی است که لازم باشد واکسینه شوند. این شایعه هم مانند سایر شایعات با نظر متخصصان هماهنگی ندارد. البته پیش از دریافت واکسن باید با پزشک خود مشورت کنید.
افرادی که سیستم ایمنی سرکوبشده دارند نباید واکسن کرونا بزنند!
واقعیت: واکسن کرونا حاوی ویروس زنده نیست. اگر حاوی ویروس ضعیفشده بود، برای استفاده افرادی که سیستم ایمنی سرکوبشده دارند مناسب نبود؛ چون ممکن است حتی ویروس ضعیف هم در بدن این افراد قادر به رشد و تکثیر باشد؛ پس کسانی که تحت درمان سرطان یا بیماریهای خود-ایمن هستند قطعا میتوانند واکسن کرونا را دریافت کنند.
افرادی که سیستم ایمنی سرکوبشده دارند نیز از فواید واکسن کرونا بهرهمند خواهند شد؛ اما این برخورداری بهاندازه کسانی که سیستم ایمنی سالمی دارند نخواهد بود. پیش از دریافت واکسن، حتما از پزشک خود تأیید بگیرید.
ناباروری با تزریق واکسن کرونا
واقعیت: بازهم اطلاعات اشتباه در شبکههای مجازی ادعا میکند این واکسن به بدن آموزش میدهد که به سینیستین-۱ (Syncytin-1) حمله کند. این پروتئین پروتئینی است که در جفت جنین وجود دارد و بنابراین، بر اساس این ادعای اشتباه، این واکسن ممکن است به ناباروری منجر شود. واقعیت این است که یک توالی اسیدآمینه بین پروتئین اِس و پروتئین جفت جنینی مشترکاند. با این حال، متخصصان بر این باورند بازه زمانیای که پاسخ ایمنی بدن ایجاد میشود کوتاهتر از آن است که بخواهد روی باروری اثر بگذارد.
اولویت دریافت واکسن کرونا در تمام جهان اجرا نمیشود!
واقعیت: با توجه به عرضه محدود واکسن کرونا، همه در یک زمان قادر به دریافت آن نخواهند بود. تصمیم تمام کشورهای جهان بر این است که این واکسن بهصورت اولویتبندیشده در اختیار افراد قرار بگیرد. این ترتیب و اولویت بندی ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد؛ اما عموم کشورها بر این باورند که واکسن ابتدا در اختیار کادر مراقبتهای بهداشتی و بزرگسالانی که در مراکز مراقبت بستریاند قرار بگیرد. گفتنی است که مجموع افراد سالمند و مبتلا به بیماریهای زمینهای در ایران نزدیک به ۳۰میلیون نفر است.
بهمحض اینکه واکسن در ابعاد گسترده در دسترس همه قرار بگیرد، اکثر افراد قادر به دریافت آن خواهند بود. این اتفاق ممکن است تا بهار سال ۲۰۲۱ عملیاتی شود. واکسیناسیون تکه مهمی از جورچین اتمام این دوران قرنطینه است.
آلرژی و واکسن کرونا
در موارد بسیار نادر (۱ نفر در هر ۱ میلیون نفر)، برخی افراد به واکسن حساسیت شدید داشتهاند. البته اگر حساسیتی دارید که به تزریق دارو مربوط نیست، احتمالا همچنان میتوانید واکسن کرونا را دریافت کنید؛ اما باید ۳۰ دقیقه بعد از دریافت واکسن تحت نظر باشید. اگر تا به حال سابقه حساسیت فوری به واکسنهای دیگر را داشتهاید، باید برای واکسیناسیون کرونا با پزشک خود مشورت کنید. همچنین اگر به هرکدام از مواد تشکیلدهنده واکسن کرونا حساسیت دارید، توصیه متخصصان این است که آن را تزریق نکنید. در ضمن، کسانی که به پلیسوربات (Polysorbate) حساسیت دارند، باید از تزریق این واکسن پرهیز کنند. در مجموع، اگر بعد از دریافت اولین دوز واکسن کرونا علائم حساسیت بروز دادید، نباید دوز دوم را تزریق کنید.
کسانی که واکسن کرونا میزنند باید سالانه آن را مجددا تزریق کنند!
واقعیت: در این زمینه اطلاعات کاملی در دسترس نیست. باید منتظر بود تا تحقیقات بیشتری انجام شود.
کارشناسان واکسنهای مختلف در سراسر دنیا بر اساس نتایجی که از تزریق فاز اول این واکسن به دست میآید، در حال بررسی هستند تا مشخص کنند این واکسن دقیقا تا چه مدت، مصونیت ایجاد میکند و اینکه آیا این مصونیت دائمی است یا نیاز به تجدید سالانه خواهد داشت. چیزی که اکنون مشخص است این است که اکثر واکسنهای تولیدی دو فاز دارند و با فاصله زمانی مشخصی نسبت به هم باید تزریق شوند. اطلاعات تکمیلی به مرور زمان در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.
بانوانی که باردارند یا فرزند شیرخوار دارند نباید واکسن کرونا بزنند!
هنوز تحقیقی درباره اثر واکسن کرونا روی افراد باردار یا بانوانی که در دوره شیردهی هستند وجود ندارد. اگر شما در این دسته هستید و جزو گروه حساسی هستید که اکنون باید واکسن را دریافت کنید، در مشورت با پزشک خود تصمیم بگیرید که این خطر را میپذیرید یا خیر. این را نیز در نظر داشته باشید که برخی مادرانی که باردارند یا فرزند شیرخوار دارند، زمانی که به ویروس کرونا مبتلا میشوند یا ناقل هستند، بیماری را به فرزند خود انتقال میدهند. پس خطرات کرونا علاوه بر مادر، ممکن است گریبان نوزاد را هم بگیرد.
تمام اقشار جامعه میتوانند واکسن کرونا را بزنند!
هنوز هیچ واکسن کرونایی برای افراد زیر ۱۶ سال ساخته نشده است. شرکتهای بسیاری در حال آزمایش واکسنهایی برای کودکان ۱۲ساله هستند. تحقیقات برای کودکان زیر این سن بهزودی آغاز خواهد شد. همچنین واکسن کرونا برای کسانی که وضعیت سلامتی خاصی دارند نباید خودسرانه استفاده شود. در این زمینه، حتما باید با پزشک خود مشورت کنید.
حالا که واکسن کرونا ساخته شده همهگیری بهزودی تمام میشود!
واقعیت: ما هم دوست داریم این باور درست باشد و این همهگیری هرچه سریعتر از دنیا رخت ببندد؛ اما مدتی طول خواهد کشید تا تعداد مناسبی از افراد واکسینه شوند. برای اینکه ایمنی عمومی اتفاق بیفتد و بتوان گفت که ویروس دیگر توانایی گسترش و تکثیرشدن را ندارد، حدود ۷۰ درصد از جمعیت جهان باید واکسیناسیون شده باشند. در کشور ما، این درصد از جمعیت معادل حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون نفر است. تولید انبوه این واکسنها زمانبر است. حتی پس از تولید، تزریق این حجم از واکسن زمانبر خواهد بود. پس شرکتها مجبورند تولید را بهصورت فازی انجام دهند و تزریق را با اولویتبندی انجام دهند. بنا بر اینها، رسیدن به مرحله ایمنی عمومی در حال حاضر امکانپذیر نیست.
سخن آخر
روزانه اطلاعات بیشماری در شبکه های اجتماعی ردوبدل میشوند. برخی از این اطلاعات اعتبار علمی ندارند. بهتر است برای دریافت اطلاعات جدید، از منابع معتبر استفاده کنید. با توجه به پاسخهای متخصصان به باورهای نادرستی که در این مقاله بررسی کردیم، مشخص است که باید صبور باشیم، به کادر پزشکی اعتماد کنیم و به پایان دوران قرنطینه امیدوار باشیم. سهم ما از شکستدادن کرونا این است که همچنان قرنطینه را رعایت کنیم و به دستوالعملهای بهداشتی متعهد بمانیم. توجه داشته باشید که این مقاله گردآوری و ترجمهای از برترین منابع دنیاست و بهمرور زمان ممکن است نیاز به بهروزرسانی داشته باشد.
فردی که مبتلا به بیماری کرونا می شود این را باید بداند که در این مدت مدید نباید تردد کند و باید خود را قرنطینه خانگی کند چون که حضور در اجتماع موثرترین عامل برای منتقل کردن ویروس کرونا است.