کاظم شکوهی

برنامه شیوه که در کانال 4 تلویزیون جمهوری اسلامی از نیمه دوم سال گذشته و به دنبال بحران اجتماعی حاصل از اعتراضات و تشنجات شکل گرفت به واقع الگویی از کار مناسب و خوب که می‌تواند در رسانه ملی پیگیری شود ارایه کرده است. این برنامه که بیشتر پیرامون مسایل جامعه شناختی، سیاسی و مدیریت و توسعه به بحث‌های نظری و گاه آکادمیک می‌پردازد، بسیار برنامه ارزنده و در خور پشتیبانی است و همین برنامه نشان داد که صدا و سیمای ما با امکانات تکنولوژی و رسانه‌ای گسترده و فراگیر می‌تواند در مسیری قرار گیرد که مرجعیت خود را به دست آورد. بحث‌های نظری این برنامه که بدون ممیزی و با نظریات چندسویه پخش می‌شود مورد اقبال جامعه مدنی، سیاسی، دانشگاهی و کنشگران سیاسی و اجتماعی به ویژه جوانان قرار گرفته تا آنجا که اطلاع داریم در هیچ‌یک از کشورهای منطقه ما و کشورهای به اصطلاح جهان سومی و حتی مدعیان دموکراسی برنامه‌ای با این سطح علمی بدون سانسور پخش نمی‌شود بنابراین توسعه‌ی چنین برنامه‌هایی در دیگر شبکه‌ها، از جمله حداقل در شبکه دو و سه می‌تواند موجب آبرومندی سیمای ج.ا شده انتقادات فعلی را که موید از دست رفتن مرجعیت رسانه‌ی ملی شده تا حد بسیار کاهش دهد. و نمونه دیگر برنامه جهان آرا که آن نیز در همین مسیر شکل گرفته است.

حضور چهره‌های منتقد دانشگاهی که بی‌محابا و علیرغم خطرات احتمالی برای موقعیت و شغل خود به بیان واقعیت‌ها می‌پردازند مانند امثال دکتر فاضلی، دکتر حسینی، دکتر غنی‌نژاد و دیگران فرصتی است که جامعه با شنیدن نظرات گوناگون در ارزیابی واقعی و منطقی مسایل کشور خردمندانه وارد شود و از بیان احساسی یا متعصبانه و یک‌طرفه دوری کند.

اینکه روزنامه کیهان برخی از این نقادان و دانشگاهیان را رفقای دولت‌های خاتمی، هاشمی و روحانی بنامد اصلا اهمیتی ندارد، کیهان هم باید نظراتش را بگوید، مردم درمی‌یابند که انعکاس کدام نظر و سخن و دیدگاه در زندگی روزمره و واقعیت‌های زندگی آنها عینیت دارد و کدام نظرها توخالی و شعارزده و مبتنی بر تعصب و تحجر است. این می‌تواند امتیاز جامعه ما باشد که در سیمای دولتی افکار و اندیشه‌های مختلف عرضه شود و ذخیره آگاهی و اطلاعات نظری مردم را بالا ببرد مهم نیست کدام دسته از نظرات را در نهایت من شنونده درست بدانم و یا غلط ارزیابی کنم چرا که بحث بر سر ایجاد فضایی در جامعه و آن هم از طریق رسانه‌ی ملی است، که بحث‌های نظری و نقدهای مطرح در مسایل و مشکلاتی که امروز جامعه‌ی ما را در برگرفته را مورد نظر و ارزیابی قرار دهد.

در همین راستا و برای نمونه، اخیرا دو مناظره از شبکه چهار پخش شد از آقای دکتر غنی‌نژاد استاد معمر اقتصاد با دکتر درخشان مدرس اقتصاد دانشگاه امام صادق و در جلسه‌ای دیگر دکتر غنی‌نژاد با آقای علی علیزاده، سیاست پژوه و چهره رسانه‌ای مقیم لندن در مقابل هم قرار گرفتند و حاصل کار هم بسیار مورد توجه قرار گرفت، صرف نظر از مواضع هر یک که می‌تواند باز در یک محیط علمی مورد بحث و مداقه قرار گیرد برخی نشریات و رسانه‌ها نیز در پیگیری موضوع سعی کردند با برچسب زدن به هر یک چهره‌های علمی آنان را مخدوش کنند که این قسمت ماجرا مذموم و مردود است و الا نظرات را می‌توان نقد کرد و گفت و شنودها را توسعه داد.

امیدواریم این شیوه‌ی مرضیه سیمای دولتی، تنها یک گل به امید بهار نباشد بلکه گسترش پیدا کند و ظرفیت‌های نظری و علمی جامعه را بالا ببرد.