سعید سیمیاری

نمایشگاه‌های بهاره با محوریت اتاق‌های اصناف به عنوان مجری و ناظر تصمیمات کلان کارگروه تنظیم بازار استان‌ها برگزار می شود و ستاد تنظیم بازار با این تصمیم، کار اجرایی را به خود صنوف و فعالان اقتصادی، محول می نماید .
اسفند 98 آخرین نمایشگاه بهاره کشور بود چرا که از اسفند 99 به دلیل همه گیری کووید 19 بر اساس مصوبه ستاد ملی کرونا برپایی تمامی نمایشگاه ها در سراسر کشور لغو شد اما از سال جاری در سراسر کشور بر اساس تقویم نمایشگاهی مراکز استان ها نمایشگاه های تخصصی فعالیت خود را آغاز نمودند و شاید با عبور کشور از پیک پنجم و بازگشت آن به شرایط عادی چنان که هم اکنون بسیاری از شهرهای کشور در وضعیت آبی کرونایی هستند و شهر رشت هم با همین وضعیت روبرو است، اسفند امسال صدای زنگ نمایشگاه بهاره رشت به صدا درآید.
مرکز امور اصناف و بازرگانان نیز، ضوابط اجرای نمایشگاه‌های بهاره و فروش فوق العاده را پیرو دستورالعمل برگزاری نمایشگاه‌های بهاره که قبلاً از سوی وزیر صنعت ابلاغ می شد تا اتاق‌های اصناف سراسر کشور، با توجه به اینکه مجری برگزاری نمایشگاه‌ها هستند، بتوانند طبق یک دستورالعمل مشخص، نمایشگاه‌ها را برگزار کنند؛ این در حالی است که در کارگروه تنظیم بازار استان‌ها به ریاست استاندار و حضور دستگاه‌های اجرایی مثل شهرداری‌ها، نیروی انتظامی و نمایندگان وزارتخانه‌های اقتصادی ، کار به گونه‌ای تعیین تکلیف می شود که هزینه برگزاری نمایشگاه‌ها، طوری مدیریت شود تا غرفی که در اختیار کسبه قرار می گیرند برای عرضه کالا با نرخ مناسب و با کمترین هزینه باشد و امکان عرضه کالا با نرخ مناسب نیز فراهم شود.
اما نمایشگاه بهاره سال های گذشته در رشت فارغ از اینکه هر ساله به چه دلیل کدام شرکت مجری نمایشگاه می شود و درآمد چند صد میلیونی حاصل از این نمایشگاه چرا انگیزه ای برای ورود سایر مجریان نداشته است و چرا علی رغم اینکه برخی از مجریان توانایی برپایی نمایشگاه بهاره حتی با کیفیت بهتر از رقیب را دارند ورود نمی کنند ، با کمی کنجکاوی می تواند سرنخ هایی از منافع پشت پرده را آشکار نماید.
هدف از برپایی نمایشگاه های بهاره در سال های گذشته تنظیم بازار بوده است. چون هر ساله در پایان سال به دلیل بالا بودن تقاضای اجناسی مانند آجیل و خشکبار ، پوشاک ، کالاهای اساسی ، مواد غذایی و دیگر اقلام مورد نیاز خانوار با افزایش قیمت متاثر از بازار شب عید روبرو می شود لذا این نمایشگاه قرار بود که در متعادل نگه داشتن بازار و کمک به دولت برای تنظیم آن مکانی برای تامین مایحتاج ضروری و شب عید مردم باشد.
اما از آنجا که تعدد واحدهای صنفی در ایران وضعیت بازار ما را از بسیاری از کشورهای دنیا متمایز کرد و همین تعدد واحدهای صنفی در دوران کووید مانع از افول اقتصاد ایران شد لذا برپایی چنین نمایشگاههایی در برخی مراکز استان ها با عرضه کالاهایی که دارای کیفیت پایین است و مشابه همان کالا در بازار و با قیمت مناسب تر موجود است چه دلیلی دارد؟
مهمتر این که در شرایطی از سال که نیاز است دستگاه های نظارتی اشراف بیشتری بر بازار داشته باشند گرفتن تمرکز دستگاه های نظارتی و هدایت نیروهای بازرسی و یا مقیم کردن آنان در محل نمایشگاه برای کنترل قیمت ها و جلوگیری از گران فروشی و یا کم فروشی آن هم برای تعدادی غرفه دار داخل و خارج از استان که وارد این نمایشگاه ها می شوند آیا تنظیم بازار است؟
برپایی نمایشگاه بهاره در شهرهایی که تعدد و تنوع واحدهای کسبی داشته و می توانند سلایق و تقاضای بازار را تامین کنند و با کنترل بهتر و نظارت هوشمندانه هم می شود مانع از سود جویی عده ای اندک از کسبه شد و با برپایی یک فروش فوق العاده سراسری می توان برای اصناف انگیزه و برای مردم جذابیت ایجاد کرد ، آیا برپایی یک نمایشگاه در خارج از شهر با همه مشکلات و خطرات آمد و شد و تحمیل بار ترافیکی به ورودی و خروجی شهر در شب عید چه اهدافی را می تواند به همراه داشته باشد ؟ آیا پشت پرده چنین نمایشگاه هایی با منافع عده ای گره خورده است و یا با عدم برگزاری نمایشگاه های بهاره امکان دارد منافع عده ای به مخاطره افتد؟ در چنین نمایشگاه هایی که خارج از تقویم نمایشگاهی برگزار می شود شرکت های نمایشگاهی قدرالسهمی مشخص دارند و آیا واقعیت دارد که به دنبال برپایی این نمایشگاه به دلیل پذیرش و واگذاری بالای غرفه ها مجری نمایشگاه در یک پریود زمانی ده روزه چند صد میلیارد تومان درآمد کسب می کند؟
این گزارش به دنبال یک پاسخ مشخص است آیا برپایی نمایشگاه بهاره به تنظیم بازار کمک می کند و آیا مردم در مقابل رقابت هایی که فروشگاه های بزرگ و کوچک با یکدیگر دارند و تنوع کالا با کیفیت و قیمت های متعدد در سطح بازار وجود دارد می توانند با خرید در نمایشگاه های بهاره بخشی از حقوق و پاداش شب عید خود را مدیریت کنند؟

اما جلال الدین محمد شکریه در اسفند سال گذشته گفته بود: برپایی هرگونه نمایشگاه تخصصی همراه با فروش و نیز برگزاری نمایشگاه بهاره با توجه به شیوع بیماری کرونا و آسیب های وارده به اصناف در پی تعطیلی های مکرر ممنوع شده است .
به اعتقاد وی هر واحد صنفی باید یک نمایشگاه باشد و با توجه به شرایط امروز تلاش کردیم این ایده، جامه عمل بپوشد.
وی به هماهنگی های انجام شده بین اتاق اصناف و سازمان صنعت معدن و تجارت استان در جهت ایجاد امکان فروش ویژه در روزهای پایانی سال قبل در واحدهای صنفی اشاره و ابراز امیدواری کرده بود: امیدواریم صاحبان کسب و کار با دریافت کمترین سود ممکن در این طرح همکاری گسترده تری داشته باشند.
شکریه درخصوص نحوه نظارت بر واحدهای صنفی شرکت کننده در این طرح به همکاری بازرسان اتاق اصناف ، سازمان صنعت، معدن و تجارت و بسیج اصناف اشاره و خاطرنشان کرد : با بررسی دقیق فاکتورهای خرید، قیمت های فروش ویژه در این واحدها مورد نظارت قرار گرفته تا حقوق مصرف کنندگان رعایت شود.
وی با به کاربردن واژه نمایشگاهی به وسعت ایران برای نخستین بار گفته بود : در این طرح با نام "نمایشگاهی به وسعت ایران" ، واحدهای صنفی با همان قیمت های نمایشگاهی اجناس خود را خواهند فروخت....
البته در همان زمان سعید ممبینی رئیس اتاق اصناف ایران در نامه ای به روسای اتاق های اصناف مراکز استان های کشور اعلام کرد کلیه نمایشگاه های فصلی و بهاره لغو شده است.
سعید ممبینی رئیس اتاق اصناف ایران در این نامه نوشته است با عنایت به شرایط ویژه کشور در مقابله با بیماری کرونا و توصیه های مسئولان بهداشتی کشور مبنی بر عدم تجمع انسانی به منظور پیشگیری از شیوع و گسترش این ویروس، کلیه نمایشگاه های فصلی و بهاره تعطیل است.
اما مدیرعامل شرکت نمایشگاههای بین المللی گیلان هم از برپایی تمامی نمایشگاه ها با رعایت پروتکل های بهداشتی خبر داده بود .
آیت کاظم زاده در بهمن سال 99 همزمان با زمزمه برپایی نمایشگاه بهاره عنوان کرده بود: نمایشگاه ها با هماهنگی ستاد کرونای گیلان و با استقرار دائم مشاور بهداشت برپا می شود؛ ضمن آنکه بازدیدکنندگان از لحاظ داشتن ماسک کنترل و تب سنجی می شوند.
وی در همان زمان با حذف شدن نمایشگاه عمومی بازرگانی(نمایشگاه بهاره)، از برپایی نمایشگاه تخصصی بازرگانی خبر داده بود و به برپایی ۴۰۰ غرفه در نمایشگاههای بهاره هر سال اشاره و عنوان داشت : در نمایشگاه بازرگانی فقط ۱۲۰ غرفه دایر شده و بخش اعظم این نمایشگاه خالی است.
اما این اظهار نظرها همراه با اشاره دیگر آقای شکریه مبنی بر اینکه " اصناف مجری برگزاری این نمایشگاه است و هیچ سودی برای خود در نظر نمی گیرد " و از همگرایی واحدهای صنفی در شب عید در سراسر کشور از " نمایشگاهی به وسعت ایران " نام می برد و مشارالیه عنوان نایب رییسی اول اتاق اصناف ایران را از همان دوره نخست عهده دار است و دیدگاه های او در اتاق ایران بسیار راهگشاست و ازسویی مدیرعامل شرکت نمایشگاهی هم عنوان می کند در سال های قبل از کووید 19 بالغ بر 400 غرفه در نمایشگاه شرکت می کرده اند ، بنابراین آیا با عادی شدن شرایط ویروس کووید باز هم در اسفند سال جاری شاهد برپایی نمایشگاهی خواهیم بود که برپایی آن بیش از آنکه منافعی را برای مردم و اقشار آسیب پذیر و قشر کارگر و کارمند داشته باشد ، سود هنگفتی را از آن یک مجری و سهمی از غرفه ها و یا عایدات ناشی از برگزاری نمایشگاه را نصیب عده ای دیگر نماید؟
قطعا نقطه امید اینکه برخی تحرکات از چشم تیزبین دستگاههای نظارتی استان پنهان نخواهد ماند، و دیر یا زود بساط برخی کاسبی های سودجویانه از استان جمع خواهد شد! اما از آنجا که زمزمه نمایشگاه بهاره امسال شنیده می شود برگزاری نمایشگاه های فصلی منوط به شرایط سفید و عادی است چون این تیپ از نمایشگاه ها با مخاطب همگانی و بازدید بیشتری روبرو است و هر گونه بی احتیاطی و سهل انگاری جان هم وطنان را می تواند به مخاطره اندازد لذا نباید اجازه داد تا عده ای که چشم به این رودخانه پرآب دوخته اند فضای اقتصادی استان را ملتهب کنند.