20 سال تعلل در اجرای طرح پزشک خانواده

گیلان امروز- سازمان جهانی پزشکان خانواده (WONCA) از سال ۲۰۱۰ میلادی، روز نوزدهم ماه می را به عنوان روز جهانی پزشک خانواده معرفی کرده و گرامی داشته است. یادآوری و بزرگداشت این مناسبت نشان از اهمیت پزشکان خانواده در نظام های سلامت پیشرو و همچنین توسعه ی اجتناب ناپذیر از اجرای برنامه پزشک خانواده در آینده ی سایر کشورها دارد.

حدود دو دهه از طرح برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در کشور می گذرد با این وجود، اما برنامه مذکور آنگونه که باید و شاید به نتیجه نرسیده و نتوانسته موجبات تحقق اهداف موردنظر را فراهم آورد. برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع با تشکیل پرونده الکترونیک سلامت برای خانوار های ایرانی، طرحی بوده که در برنامه های چهارم و پنجم و ششم توسعه پیش بینی شده تا در کل کشور اجرایی شود، با این وجود به رغم اینکه حدود دو دهه از آغاز طرح آن در برخی مناطق و به دنبال آن تدبیر برای اجرای سراسری می گذرد، ولی آنگونه که باید و شاید به نتیجه نرسیده ، آن هم در شرایطی که اگر قرار است بر این اساس نظام ارجاع به درستی شکل بگیرد، باید بحث پزشک خانواده عملیاتی شود، به عبارتی باید گفت نظام ارجاع الکترونیک بدون پزشک خانواده اصلا مفهومی ندارد.

به گزارش فارس، بهرام عین اللهی، وزیر بهداشت در این باره عنوان کرده است؛ حتما باید برنامه ای واقعی و نه خیالی برای اجرای پزشکی خانواده تهیه شود. در دنیا ثابت شده که هر کشور با توجه به شرایط خودش می تواند برنامه ها را اجرا کند و هیچ کشوری نمی تواند برای کشوری دیگر، نسخه ای تجویز کند و باید با توجه به شرایط بومی ایران، برای اجرای پزشکی خانواده اقدام کنیم.

از سوی دیگر کمال حیدری معاون بهداشت وزارت بهداشت، به اهمیت برنامه پزشکی خانواده اشاره کرده و گفته است: کشور ما راهی جز اجرای برنامه پزشک خانواده ندارد و کشورهای پیشرفته هم این برنامه را اجرا کرده اند.

وی با عنوان این مطلب که اجرای برنامه پزشک خانواده منجر به کاهش بار بیماری ها می شود، می افزاید: اجرای این برنامه از لحاظ اقتصاد سلامت و عدالت در دسترسی به ارائه خدمات پزشکی، می تواند ما را به اهداف خودمان نزدیک کند. منطقی شدن تجویز دارو و درمان ها، از دیگر مزیت های برنامه پزشکی خانواده است.

معاون وزیر بهداشت تاکید می کند: از برنامه چهارم توسعه جزو تکالیف دولت شد و با توجه به اینکه از اواخر دولت دهم  ایرادهایی داشت، بنابراین قرار شد به صورت پایلوت شروع شود و در ادامه به سراسر کشور بسط و گسترش پیدا کند. متأسفانه اجرای این برنامه در دو استان فارس و مازندران حدود ۹ سال است دنبال می شود و بنا بود نواقص آن در سایر استان ها رفع شود که در دولت یازدهم به شکل طرح تحول سلامت تغییر شکل داد. برنامه پزشکی خانواده در قالب طرح تحول سلامت از شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر استارت خورد، اما آن پزشک خانواده که مدنظر بود، شکل نگرفت.

حیدری تاکید می کند: در حال حاضر نیز وزارت بهداشت دولت سیزدهم با توجه به تجربه های قبلی و نسخه هایی که برای اجرای این برنامه نوشته شده بود، کارهای خود را دنبال می کند. نقطه ضعف اساسی که باعث شد برنامه پزشک خانواده اجرایی نشود، سیستم نظام ارجاع است که نفس برنامه پزشک خانواده بحث سیستم ارجاع است که معاونت درمان در حال بررسی آن است. جدای از این مشکلات، یکی از دلایل مهم اجرایی نشدن برنامه پزشک خانواده، بحث منابع است.