گیلان امروز- نتیجه مطالعه‌ای تازه نشان می‌دهد: «وضعیت اقیانوس‌های ما می‌تواند معیاری از وخامت سلامت جهان باشد و به یک پزشک برای حل این وضعیت نیاز داریم»!

نتیجه پژوهشی تازه نشان می‌دهند که اقیانوس‌ها در سال ۲۰۲۲ میلادی در زمینه افزایش دما رکورد تازه‌ای را ثبت کردند و این چهارمین سال پیاپی است که رکوردشکنی می‌کنند. گرمایش بی‌امان می‌تواند عواقب اکولوژیکی بدی داشته باشد.

وضعیت اقیانوس‌ها چگونه است؟

عالی نیست. نتیجه مطالعه‌ای تازه در مورد گرمایش اقیانوس‌ها که در نشریه Advances in Atmospheric Sciences منتشر شده نشان می‌دهد که وضعیت اقیانوس‌های ما می‌تواند معیاری برای اندازه گیری سلامت جهان باشد و با قضاوت براساس مشاهدات به روز شده درباره اقیانوس‌ها ما به یک پزشک برای ارائه راه حل و درمانی برای آن وضعیت نیاز داریم.

شبکه خبری «سی ان ان» گزارش می‌دهد که دمای اقیانوس‌ها به شکلی چشمگیر مورد توجه دانشمندان است، زیرا نسبت به سایر شاخص‌های محیطی وضعیت تغییرات آب و هوایی را نشان می‌دهد چرا که برخلاف هوا و جو اقیانوس‌ها کم‌تر در معرض تغییرات آب و هوایی و فصلی قرار دارند.

چرا اقیانوس‌ها گرم می‌شوند؟

اقیانوس‌ها در نتیجه مستقیم تغییرات آب و هوایی ساخته دست بشر در حال گرم شدن هستند. روزنامه «گاردین» توضیح می‌دهد که در واقع، دریا‌های سیاره زمین بیش از ۹۰ درصد از گرمای اضافی محبوس شده توسط گاز‌های گلخانه‌ای را از دهه ۱۹۷۰ میلادی جذب کرده‌اند.

«لیندا راسموسن» پژوهشگر بازنشسته در انستیتو اقیانوس‌شناسی اسکریپس به «واشنگتن پست» می‌گوید: «اقیانوس‌ها حاوی مقدار زیادی آب هستند و در مقایسه با سایر مواد حرارت زیادی برای تغییر دمای آب لازم است». با این وجود، دانشمندانی که بر روی پژوهش تازه کار کرده‌اند می‌گویند «چرخه‌های انرژی و آب زمین به دلیل انتشار گاز‌های گلخانه‌ای توسط فعالیت‌های انسانی تغییرات گسترده‌ای را در سیستم آب و هوای زمین ایجاد کرده اند».

«مایکل مان» یکی از نویسندگان این گزارش و استاد دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید: «تا زمانی که به هدف صفر خالص از نظر انتشار آلاینده‌ها برسیم گرمایش ادامه خواهد یافت و ما به رکوردشکنی‌ها درباره محتوای گرمای اقیانوس‌ها ادامه خواهیم داد».

گرم‌تر شدن اقیانوس برای زندگی دریایی چه معنایی دارد؟

اقیانوس‌های گرم‌تر می‌توانند منجر به بروز مجموعه‌ای از مشکلات از جمله انقراض گونه‌ها تا آسیب‌های زیرساختی شوند. باید اشاره کرد که آب گرم‌تر دارای اکسیژن کم‌تری است که برای اکوسیستم دریایی و جوامع ماهیان مضر است. گرم شدن هوا هم چنین می‌تواند باعث شود که برخی از مناطق اقیانوس‌ها نمک بیش‌تری نسبت به مناطق دیگر داشته باشند. زمانی که آب گرم تبخیر می‌شود نمک بیش‌تری بر جای می‌گذارد و زمانی که در مناطق دیگر باران می‌بارد آب شیرین‌تر می‌شود. مطالعه صورت گرفته این پدیده را «شور‌ها شورتر و شیرین‌ها شیرین‌تر می‌شوند» نامیده است.

«کورتیس دویچ» استاد علوم زمین در دانشگاه پرینستون پس از انتشار نتیجه پژوهش‌های خود در مورد ارتباط بین تغییرات آب و هوایی و حیات دریایی در سال ۲۰۲۲ میلادی به «نیویورک تایمز» گفته بود: «قدرت بزرگ مسئولیت بزرگی را به همراه دارد. ما در مورد قدرت خود می‌آموزیم، اما نه در مورد مسئولیتی که در قبال نسل آینده و در قبال حیات تمام جاندارانی که میلیون‌ها سال در سیاره زمین با آنان سهیم بوده‌ایم».

راسموسن توضیح می‌دهد که برخی از پربارترین و متنوع‌ترین اکوسیستم‌های دریایی مانند صخره‌های مرجانی و جنگل‌های کلپ نسبت به دما بسیار حساس هستند. به طور خاص صخره‌های مرجانی می‌توانند سفید شوند به این معنا که مرجان‌ها جلبک‌های زوکسانتلا (Zooxanthellae) (یک سلول جلبکی که از طریق همزیستی درون سلول‌های جانوران بی‌مهره ویژه‌ای زندگی می‌کند) بیرون می‌کنند و این باعث سفید شدن مرجان‌ها می‌شود. مرجان‌ها می‌توانند از سفید شدن زنده بمانند، اما با روند گرمایش فعلی سازگاری برای مرجان‌ها دشوارتر می‌شود.

گرم‌تر شدن اقیانوس برای انسان چه معنایی دارد؟

یکی دیگر از پیامد‌های گرم‌تر شدن اقیانوس‌ها بالا آمدن سطح آب دریا‌ها است که شهر‌ها و جزایر ساحلی را تهدید می‌کند. این بدان خاطر است که گرما باعث می‌شود ذرات آب از هم دورتر شده و در نتیجه منبسط شوند. برخی از شهر‌های فلوریدا پیش‌تر به عنوان مناطق در معرض خطر برای وقوع سیل در سالیان آینده تشخیص داده شده اند.

هم چنین، گرمای سطح اقیانوس‌ها طوفان‌ها و ایجاد آب و هوای شدید را تشدید می‌کند به این معنی که با افزایش دمای آب سیاره زمین می‌تواند در انتظار طوفان‌های شدیدتری باشد. «مان» می‌گوید این وضعیت می‌تواند منجر به تشدید بیش‌تر و سریع‌تر طوفان‌ها شود، زیرا باد‌ها دیگر آب سرد زیرسطحی را تولید نمی‌کنند و وضعیت تشدید می‌شود.

او می‌افزاید: «تا زمانی که به هدف انتشار صفر خالص آلاینده‌های کربنی نرسیم این گرمایش ادامه خواهد یافت و ما کماکان به رکوردشکنی‌ها در زمینه محتوای گرمای اقیانوس‌ها مانند سال جاری ادامه خواهیم داد. با افزایش دما عواقب آن بدتر خواهد شد. با این وجود، دانشمندان می‌گویند که گرمایش احتمالا تا سال ۲۱۰۰ میلادی غیر قابل برگشت است».